Hejka w drugiej części artykułu! Kontynuować dzisiaj będziemy rozważania w temacie wyznaczania przekroju przewodów. Okazuje się bowiem, że opisane w części I sztywne reguły dotyczące dobierania przewodów w domach w połączeniu ze sprawdzeniem jakie natężenie prądu dany przewód wytrzyma, nie są wystarczające dla wielu niestandardowych przypadków. Kolejnymi elementami jest sprawdzenie przekroju przewodu pod kątem: Spadku napięcia Samoczynnego wyłączenia zasilania Wytrzymałości mechanicznej Będzie dzisiaj trochę matmy, kilka prostych wzorów (bez całeczek więc luz 🙂 ). A więc… zaczynamy! Spadek napięcia Musimy spojrzeć prawdzie w oczy. Każdy przewód czy to aluminiowy czy miedziany, jest rezystorem. Niby oporność znikoma, ale jak już ustaliliśmy, gdy płynie przez niego prąd o dużym natężeniu, przewód zaczyna się nagrzewać. Czyli coś jest na rzeczy. Obecność rezystora na drodze do odbiornika powoduje pewien spadek napięcia. Jest to w uproszczony sposób pokazane w artykule o podstawach elektryki. Im dłuższy przewód tym większy opór i tym większy spadek napięcia. Na czym to dokładnie polega? W rozdzielnicy możesz mieć napięcie na poziomie 230V, a w gniazdku oddalonym o 20m od rozdzielnicy (licząc długość przewodu) może być już przykładowo 228V. Powyższy przykład może nie jest zbyt dramatyczny, natomiast ten parametr ma niebagatelne znaczenie. Przejdźmy do konkretów. Zakład energetyczny ma prawo do Twojej instalacji dostarczyć prąd, którego napięcie będzie wynosiło 230V +-10%. Oznacza to w praktyce, że jeżeli na przyłączu (tam gdzie ZE doprowadza swój przewód) masz napięcie w zakresie 207V ÷ 253V, to wszystko jest w porządku. Jeśli odległości od tego punktu będą znaczne, a przewody nie dobrane dobrze i np. “zgubi się” kolejne 15V, to w efekcie możemy w gniazdku mieć 192V, co już nie jest cool. Jakie limity są zatem dopuszczalne? Napięcie 230V nie jest jedynym słusznym, dlatego dopuszczalne spadki napięć podaje się w procentach: 4% – maksymalny dopuszczalny spadek napięcia od przyłącza zakładu energetycznego do urządzenia – maksymalny dopuszczalny spadek napięcia od przyłącza ZE do licznika / rozdzielnicy w domu (dla odbiorników większej mocy ta procentowa wartość jest wyższa, ale w domach nas to nie interesuje) 3% – maksymalny dopuszczalny spadek napięcia od rozdzielnicy do urządzenia Jak liczymy spadek? Generalnie są dwa wzory definiujące spadek napięcia: Dla obwodów jednofazowych (wszystkie urządzenia podłączane do gniazdek w domu, oświetlenie) Dla obwodów trójfazowych (urządzenia podłączane do gniazda “siłowego”, i ew. płyta grzewcza zasilana napięciem 400V) Obwody jednofazowe $\rm{{ΔU_\%}=\frac{200\cdot P\cdot l}{\gamma\cdot S \cdot U_f^2}}$ Zmieszany? Przerażony? Niepotrzebnie. Już rozpracowujemy powyższą sytuację. $\rm{{ΔU_\%}}$ Procentowy spadek napięcia czyli to co chcemy wyliczyć (Δ = różnica, U = Napięcie, % = %) np. dla napięcia 230V w rozdzielnicy jeśli spadek w wybranym gniazdku wynosi 1% tzn. że w gniazdku mamy napięcie na poziomie (230V – $\rm{{P}}$ Moc czynna (artykuł) urządzenia (lub urządzeń) [W] $\rm{{l}}$ Długość przewodu pomiędzy punktami w których wyliczamy spadek napięcia [m] $\rm{{S}}$ Przekrój przewodu [mm²] $\rm{{U_f}}$ Znamionowe napięcie fazowe (pomiędzy przewodem fazowym, a neutralnym) urządzenia [V] $\rm{{\gamma}}$ Konduktywność (przewodność), zależy od materiału z jakiego wykonane są żyły przewodu. Mamy dwie opcje: 56 – żyły miedziane 33 – żyły aluminiowe W obecnych czasach w domowych rozwiązaniach królują przewody miedziane, także można ten parametr potraktować jako stałą o wartości 56 $\rm{{{[}{\frac{m}{\Omega \cdot mm^2}}{]}}}$ Biorąc pod uwagę ostatni parametr, podstawiamy przewodność żyły miedzianej “na stałe” do wzoru i otrzymujemy: $\rm{{ΔU_\%}=\frac{200\cdot P\cdot l}{56\cdot S \cdot U_f^2}}$ Generalnie z tego wzoru wiemy, że: Im większa moc urządzenia (P) lub długość przewodu (l) tym większy spadek napięcia Im większy przekrój przewodu (S) lub napięcie w obwodzie ($\rm{{U_f}}$), tym mniejszy spadek napięcia Jako odbiorcy nie mamy wpływu zarówno na moc urządzenia jak i napięcie jakim jest zasilone. W niektórych przypadkach możemy mieć wpływ na długość przewodu pomiędzy np. rozdzielnicą a urządzeniem, ale najważniejszym dla nas parametrem którym możemy “regulować” spadek napięcia, jest przekrój przewodu. Przykład: Mamy grzejnik elektryczny zasilany napięciem 230V o mocy P = znajdujący się w odległości 30m (długość przewodu) od rozdzielnicy. Sprawdzamy jaki spadek napięcia uzyskamy wykorzystując przewód o przekroju i czy wymagania będą spełnione (poniżej 3%). $\rm{{ΔU_\%}=\frac{200\cdot 2500\cdot 30}{56\cdot 2,5 \cdot 230^2}= Jeśli natomiast zastosowalibyśmy przewód to wynik byłby następujący: $\rm{{ΔU_\%}=\frac{200\cdot 2500\cdot 30}{56\cdot 1,5 \cdot 230^2}= Obwody trójfazowe $\rm{{ΔU_\%}=\frac{100\cdot P\cdot l}{\gamma\cdot S \cdot U_m^2}}$ Różnice w tym wzorze są dwie w stosunku do obwodów jednofazowych: Stały współczynnik 100 (zamiast 200) $\rm{{U_m}}$ – podajemy napięcie znamionowe międzyfazowe (faza1 – faza2) urządzenia zamiast napięcia fazowego (faza – neutralny). Przykład: Chcemy wyznaczyć przekrój przewodu zasilającego dom jednorodzinny. Instalacja trójfazowa 400V, długość przewodu zasilającego (od przyłącza do rozdzielnicy) 25m, moc przyłączeniowa 16kW. Policzmy czy 6mm² da radę (dla przewodu zasilającego maksymalny spadek napięcia wynosi $\rm{{ΔU_\%}=\frac{100\cdot 16000\cdot 25}{56\cdot 6 \cdot 400^2}= Trochę zbyt duży spadek napięcia, choć nie ma tragedii. Sprawdźmy dla przewodu o przekroju 10mm². $\rm{{ΔU_\%}=\frac{100\cdot 16000\cdot 25}{56\cdot 10 \cdot 400^2}= Jest git. Samoczynne wyłączenie zasilania Cały ten rozdział jest dodatkową pigułką wiedzy, która ma zastosowanie tylko w układach TN (patrz artykuł). Na ogół powinny wystarczyć wyliczenia spadku napięcia i obciążalności termicznej tym bardziej, że spełnienie warunku samoczynnego wyłączenia zasilania nie jest zależne jedynie od naszej instalacji, ale również częściowo od instalacji wykonanej przez zakład energetyczny. Dlatego o tym czy jest spełniony warunek gwarantujący zadziałanie zabezpieczenia w przypadku zwarcia, dowiemy się na 100% dopiero po wykonaniu przez elektryka pomiarów po wykonaniu instalacji. Mimo wszystko, w nietypowych przypadkach (urządzenie w znacznej odległości od rozdzielnicy i/lub dużym prądem rozruchu) warto wykonać chociaż wstępne wyliczenia. W artykule o wyłączniku nadmiarowo-prądowym opisywałem zasadę działania zabezpieczeń przeciwzwarciowych. Dla przypomnienia zwarcie następuje wtedy, gdy połączymy ze sobą bezpośrednio dwa przewody o różnym potencjale (np. fazowego z neutralnym). Następuje wtedy gwałtowny niekontrolowany przepływ elektronów. A więc, gdy wystąpi to nieszczęsne zwarcie, to zabezpieczenie w normalnych warunkach musi zadziałać w ciągu max. sekundy dla napięcia 230V, lub sekundy dla napięcia 400V i rozłączyć obwód. Wyłączniki nadprądowe nie są jedynymi zabezpieczeniami służącymi do tego celu, mogą to być bezpieczniki o różnych charakterystykach. Bez względu na charakterystykę, fakt pozostaje, że spełnienie warunku szybkiego wyłączenia jest możliwe, jeśli przez zabezpieczenie płynie prąd będący wielokrotnością jego prądu znamionowego. Dla przykładu, weźmy standardowy wyłącznik nadprądowy używany do zabezpieczania obwodów gniazd w domach czyli B16 (charakterystyka typu B, prąd znamionowy 16A). Zgodnie z tą charakterystyką, aby być pewnym, że zabezpieczenie zadziała, musi płynąć 5-krotnie większy prąd niż prąd znamionowy zabezpieczenia. W naszym przypadku jest to 80A. Jeśli zastosowalibyśmy wyłącznik C16, to potrzebowalibyśmy już natężenia prądu na poziomie 160A. Musimy zatem policzyć czy zabezpieczenie zadziała w wymaganym czasie, gdy wystąpi zwarcie. Bo prędzej czy później zadziała, nawet jak prąd będzie nieco mniejszy od wymaganego, niewykluczone tylko, że przez ten czas izolacja przewodu zacznie się topić, a na złączu pojawi ogień. Na co mamy wpływ? Wykonując instalację elektryczną w domu, na pewno mamy wpływ na położone wewnątrz przewody, począwszy od rozdzielnicy. Dodatkowo właściciele domów jednorodzinnych mają wpływ na dobór kabla WLZ, zasilającego poprowadzonego od przyłącza zakładu energtycznego do rozdzielnicy (w budownictwie mieszkaniowym często zarządza nim spółdzielnia). Nie mamy natomiast wpływu na kable wyłożone od transformatora do przyłącza, jak i na sam transformator. 🙂 Poniższy rysunek obrazuje te połączenia (układ TN-C-S). W trakcie zwarcia prąd płynie od źródła (transformator) przez przyłącze, rozdzielnicę aż do odbiornika, a następnie wraca od odbiornika do źródła. Załóżmy, że w jednym z gniazdek powstało zwarcie. Jak to będzie wyglądać? Pominąłem na tym rysunku wszelkie zabezpieczenia, ale to teraz nieistotne. Jeśli gniazdko jest połączone z rozdzielnicą przewodem o długości 20m, to prąd musi popłynąć od rozdzielnicy 20m przewodem fazowym, a następnie musi pokonać taki sam odcinek przewodem ochronnym. Będziemy zatem liczyć opór będącego dwukrotnością długości przewodu (co zresztą zostało ujęte we wzorze). Jak liczymy skuteczność SWZ Dla spokoju ducha konieczne jest spełnienie warunku: $\rm{{Z_c \cdot I_A \leq U_0}}$ $\rm{{Z_c}}$ Impedancja pętli zwarcia (całej drogi jaką pokonuje prąd). No tak, użyłem trudnego słowa. Impedancja składa się z dwóch elementów rezystancji i reaktancji… chyba nie ułatwiam sprawy. 🙂 Ok. Na potrzeby naszych wyliczeń zakładamy, że impedancja przewodu jest równa jego rezystancji (reaktancja jest pomijalnie mała) i spokój. Na potrzeby oswojenia się z terminem impedancji, będę do końca używał właśnie tego określenia. $\rm{{I_A}}$ Prąd przy jakim zabezpieczenie nadmiarowo prądowe wyzwoli $\rm{{U_0}}$ Napięcie pomiędzy przewodem fazowym, a przewodem ochronnym (u nas 230V). Jeśli zatem posiadamy wyłącznik nadprądowy B16, którego prąd pewnego zadziałania wynosi 80A, to maksymalna impedancja wynosi (podstaw do wzoru a się przekonasz 🙂 ). No dobra ustaliliśmy, że nie możemy wyliczyć całej impedancji, tylko część od nas zależną, jak to zrobić dla wybranego przewodu? $\rm{{Z_k}={1,25 \cdot \frac{2\cdot l}{\gamma\cdot S}}}$ $\rm{{Z_k}}$ Impedancja przewodu. $\rm{{l}}$ Długość przewodu. $\rm{{S}}$ Przekrój przewodu. $\rm{{\gamma}}$ Tą panią już znamy (konduktywność przewodu: 56 dla miedzianego) Impedancja zależy od składników, które były omówione przy okazji obliczania spadku napięcia. Im większa długość przewodu tym impedancja większa, a im przekrój przewodu większy tym impedancja będzie mniejsza. Przykład: Postanowiliśmy oświetlić sobie posesję i na obwodzie działki zainstalować szereg małych przytulnych lamp ogrodowych. Długość kabla zasilającego wszystkie lampy wynosi 70m (od rozdzielnicy), chcemy wykorzystać standardowy przekrój żyły do oświetlenia czyli i zabezpieczenie w postaci wyłącznika nadprądowego B10 (prąd pewnego zadziałania podczas zwarcia to 50A). Jedziemy: $\rm{{Z_k}={1,25 \cdot \frac{2\cdot 70}{56\cdot 1,5}={2,08\Omega}}}$ Do wyliczonej impedancji trzeba dodać impedancję pozostałego odcinka wraz z transformatorem. Nie mamy pojęcia ile on wynosi (chyba, że elektryk dokonał pomiarów -> bardzo dobry pomysł). W teorii można założyć np. – $\rm{{Z_c}={Z + Z_k}={0,6\Omega + 2,08\Omega}={2,68\Omega}}$ Podstawiamy otrzymany wynik do warunku: $\rm{{2,68\Omega \cdot 50A \leq 230V}}$ $\rm{{134V \leq 230V}}$ Warunek spełniony, możemy naparzać. Przystąp do działania Jeśli nie masz ochoty analizować wszystkich tych wzorów, w jednym z moich kursów online znajdziesz Kalkulator Przekroju Przewodów, który wykona wyliczenia za Ciebie w ułamku sekundy. Wejdź na stronę i przekonaj się sam. Polecam! Wnioski Jeśli z naszych wyliczeń wynika, że jesteśmy na granicy spełnienia warunku, to warto się zastanowić nad zwiększeniem o jeden rząd przekroju przewodu. Gdy już wyłożymy, zakopiemy, zakleimy kable i okaże się, że zabezpieczenie nam nie wyzwoli, pozostanie dobrać zabezpieczenie o innej charakterystyce. Odporność mechaniczna Tutaj sprawa jest prosta. Istnieje tabela z minimalnymi przekrojami przewodów jakie można wykorzystać w danych zastosowaniach. Wspomniałem już o tym w części pierwszej pisząc o minimalnym przekroju dla instalacji wykonywanych w budynkach mieszkalnych ( Tutaj to tylko nieco rozwinę. W zasadzie wszystko wyjaśnia poniższa tabela. 🙂 A w ogóle cóż to ten przekrój? Ten podrozdział – choć w teorii powinien być na początku – umieściłem w ramach ciekawostki. Przekrój przewodu to w zasadzie skrót językowy. Tak naprawdę jest to pole powierzchni przekroju przewodu i to ten parametr jest podawany przy jego zakupie ( 4mm²…). Pole powierzchni koła zgodnie z tym co uczyła nas pani na matematyce, wyznaczamy za pomocą wzoru: $\rm{{S}=\pi * r^2}$ r – promień okręgu π – S – pole przekroju przewodu Nie jest to zatem jego średnica, która dla wybranych przekrojów wynosi: Pole = Średnica = Pole = Średnica = Pole = 4mm²; Średnica = Pole = 6mm²; Średnica = itp. Ot tak, jakbyś chciał zmierzyć czy przewód jaki zakupiłeś ma przekrój zgodny z oznaczeniem na izolacji. Podsumowanie Nie pamiętam, żebym kiedykolwiek tyle wyliczeń do artykułu nawrzucał. Daj znać czy za bardzo pojechałem po bandzie 😉 . Jak widzisz, wyznaczanie przekroju przewodów nie jest być może super skomplikowane, ale z drugiej strony jest to rzecz nad którą trzeba się pochylić. Wygląda na to, że sprawdzenie samoczynnego wyłączenia zasilania może okazać się najbardziej problematyczne. Jeśli jednak porównamy wzory na spadek napięcia i na impedancję przewodów, okaże się, że zależą od tych samych właściwości – długości przewodu i przekroju. Jeśli tylko zabezpieczenie nie posiada dużego prądu zadziałania w przypadku zwarcia (min. charakterystyka C) i odległość do urządzenia jest niewielka, to najczęściej samo wyliczenie spadku napięcia powie nam czy można zastosować przewód o wybranym przekroju. Po wykonaniu instalacji elektryk oczywiście powinien zrobić pomiary impedancji pętli zwarciowej i tym samym sprawdzić czy przekrój przewodów (lub zabezpieczenie w rozdzielni) jest dobrze dobrany na okoliczność powstania zwarcia. No dobra, to jeszcze raz, aby dobrać odpowiednio przekrój przewodu, sprawdzamy go pod kątem: Obciążalności termicznej na podstawie tabeli Spadku napięcia Wytrzymałości mechanicznej Samoczynnego wyłączenia zasilania

Hurtowe stawki za energię elektryczną w niektóre dni szokują: jeszcze niedawno przekraczały nieznacznie 210 zł za megawatogodzinę, a dziś potrafią dojść do... 2500 zł. Gaz jest w Europie kilkanaście razy droższy niż półtora roku temu. Ceny węgla na światowych rynkach pobiły historyczne rekordy o... 300 procent. Czy i kiedy skończy się to szaleństwo? Ile zapłacimy za energię i paliwa jesienią i zimą 2022 roku? To gorący temat w milionach gospodarstw domowych, ale też w bardzo wielu firmach, zwłaszcza tam, gdzie surowce energetyczne i prąd silnie rzutują na koszty. Oto prognozy oparte na najbardziej prawdopodobnych scenariuszach energii i surowców energetycznych w najbliższych miesiącach zależeć będą w największym stopniu od tego, czy w drugiej połowie roku Europa, Ameryka, ale też Chiny utrzymają względnie dobrą koniunkturę gospodarczą, czy też wejdą w fazę recesji. Drugi scenariusz jest coraz bardziej prawdopodobny nie tylko dlatego, że pandemia nie powiedziała jeszcze ostatniego słowa, ale przede wszystkim z tego powodu, że - w celu zahamowania inflacji - banki centralne (w tym NBP) podwyższają stopy procentowe, a to zawsze prowadzi do schłodzenia Krakowie widać to wręcz modelowo na przykładzie budownictwa mieszkaniowego: wysokie oprocentowanie, a więc i rekordowe raty kredytów hipotecznych, sprawiły, że kupnem mieszkań zainteresowani są dziś niemal wyłącznie inwestorzy dysponujący własną gotówką. Ich grono jednak też topnieje, ponieważ za sprawą dwukrotnego obniżenia popytu - ceny lokali przestały rosnąć i ich zakup już nie zabezpiecza przed inflacją; co więcej – mimo wakacji kredytowych część kredytobiorców wystawia swe mieszkania na sprzedaż, co może doprowadzić do obniżenia cen. Przy wysokich kosztach materiałów, paliw i energii oraz robocizny biznes mieszkaniowy przestaje być opłacalny, rośnie za to ryzyko strat. Efekt: już teraz mamy w Krakowie i Małopolsce (wedle GUS) dwa razy mniej inwestycji mieszkaniowych niż rok temu. Długofalową konsekwencją tego trendu będzie spadek zapotrzebowania na paliwa, energię, materiały itp. I wszystko zacznie tanieć, albo przynajmniej przestanie drożeć. Tak było po wybuchu pandemii w 2020 r., kiedy światowe ceny prądu, węgla, gazu, ropy i gotowych paliw płynnych Teraz sytuację komplikuje wojna w Ukrainie. Rosyjska agresja w parze z nieobliczalnością władzy na Kremlu sprawia, że trudno tu zastosować proste modele ekonomiczne. Może być tak, że będziemy mieli recesję i silny spadek popytu na surowce i energię, a mimo to ich ceny nie będą chciały spadać z powodu ograniczonej dostępności wywołanej – z jednej strony – zatrzymaniem dostaw przez Moskwę, a z drugiej – embargami wprowadzonymi przez kraje Zachodu – komentuje prof. Witold Orłowski, główny doradca ekonomiczny PwC Polska. Mateusz Walewski, główny ekonomista Banku Gospodarstwa Krajowego, zwraca uwagę, że sytuacja ekonomiczna w Europie i świecie zależy dziś w mniejszym stopniu od prowadzonej przez poszczególne rządy polityki gospodarczej, a w większym – od tego, co dzieje się na frontach wojny w Ukrainie. – Można powiedzieć, że więcej zależy tu od generałów i arsenału militarnego, a mniej od ekonomistów i klasycznych narzędzi ekonomii – podkreśla Trzeba jednak pamiętać, że Europa i Polska znalazły się w obecnej sytuacji w znacznej mierze także z powodu rażących błędów w polityce makroekonomicznej i pieniężnej. W Polsce musimy też mówić o rażących błędach w polityce energetycznej popełnionych w ostatnich kilkunastu latach przez wszystkie rządy – zastrzega były wicepremier Janusz Steinhoff, minister gospodarki Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC. Ma na myśli brak jakichkolwiek postępów w energetyce jądrowej, brak inwestycji w modernizację sieci energetycznych (które znalazły się na granicy wytrzymałości, przez co trzeba było w tym roku zatrzymać huraganowy rozwój fotowoltaiki prosumenckiej) oraz zahamowanie na prawie siedem lat rozwoju lądowej energetyki wiatrowej. W opinii Janusza Steinhoffa, rząd i kontrolowane przezeń koncerny energetyczne nie potrafiły też w porę zareagować na spodziewany deficyt węgla kamiennego i wzrost jego cen. A jakie w konsekwencji tego wszystkiego mogą być w Polsce ceny energii i paliw jesienią i zimą? Oto nasza elektryczna: ceny wyższe… siedem razy! W 2019 roku cena hurtowa wynosiła ok. 230 zł za megawatogodzinę, w pandemii spadła do 220 zł, by po przebudzeniu gospodarki w 2021 przebić granicę 400 zł. Rok 2022 to już szaleństwo: w niektóre dni cena prądu z terminem dostawy w 2023 r. przekracza 1500 zł za MWh – to SIEDEM RAZY WIĘCEJ niż płaciliśmy średnio w ostatniej dekadzie; co więcej – mamy do czynienia z codziennymi brakami energii, więc dostawcy muszą uzupełniać niedobory po cenie dnia sięgającej nierzadko… 2500 zł. 80 procent prądu w Polsce produkujemy z węgla, brunatnego i kamiennego. Mamy go za mało, ale zużycie mogłoby być dużo mniejsze, gdyby rząd nie unieruchomił na 7 lat lądowej energetyki wiatrowej. Przykład: w połowie lipca wiatraki na morzu produkowały nam tyle energii, ile elektrownie oparte na węglu kamiennym; gdybyśmy mieli wiatraki także na lądzie, zaoszczędzilibyśmy wiele milionów ton węgla i nie trzeba by go teraz importować za grube pieniądze. Kontrolowane przez rząd koncerny energetyczne zaopatrują się w węgiel w kontrolowanych przez rząd koncernach górniczych. Górnicy żądają, by energetyka płaciła kopalniom za węgiel ceny światowe, czyli wielokrotnie wyższe niż dotąd. Równocześnie wywalczyli podwyżki i rekompensaty – a wynagrodzenia stanowią połowę kosztów wydobycia. To z pewnością wpłynie na ceny węgla – a więc i prądu. Przed zimą państwowe koncerny energetyczne chcą podnieść ceny dla gospodarstw domowych o kilka procent, a od 2023 roku - nawet o 100 proc. (wynika to z wypowiedzi prezesa URE). Firmy i samorządy nie są chronione przez taryfy URE, więc muszą się liczyć ze wzrostem cen o ponad 500 procent w stosunku do stawek sprzed ziemny: ceny stop, ale tylko dla gospodarstw, firmy i samorządy zapłacą kilka razy więcejJesteśmy skazani na gaz z importu. W latach 2015-2019 kupowaliśmy go w hurcie średnio po 85, góra 96 złotych za megawatogodzinę, a w pandemicznym 2020 r. – poniżej 55 zł. W drugim kwartale 2021 było to już ponad 100, a w trzecim – ponad 200 zł za MWh. W pierwszym kwartale 2022 średnia dobiła do 440 zł, a w lipcu pokonała granicę 180 euro, czyli 864 zł na MWh. Rok temu płaciliśmy ponad 7 razy poziom cen zależał będzie od dostępności paliwa w Europie. Polska zapełniła zawczasu wszystkie magazyny i rozwinęła alternatywne szlaki dostaw (przez gazoport w Świnoujściu), ale jednocześnie – jak zauważył podczas 17. Forum Przedsiębiorców Piotr Woźniak, b. minister gospodarki i b. szef PGNiG – wynegocjowany w 2019 r. kontrakt na dostawy gazu z szelfu norweskiego zapewne nie został zawarty i wciąż nie wiadomo, jakim gazem wypełnimy gazociąg Baltic Pipe, który ma ruszyć z końcem tego roku. Dostawy z tego kierunku miały w pełni zrekompensować to, co odciął nam Gazprom. Taryfy PGNiG dla gospodarstw domowych wzrosły w rok o 80 proc. i mają być – wedle planów rządu – zamrożone do 2027 r. (PGNiG dostanie rekompensaty z naszych podatków). Firmy i samorządy muszą się nastawić na to, że zapłacą za gaz nawet ponad 6 razy więcej niż w 2019 kamienny: historyczny rekord cen pobity o… 300 procentPoprzedni rekordowy poziom - 100 dol. za tonę – węgiel osiągnął w portach ARA (Amsterdam-Rotterdam-Antwerpia) zimą na przełomie 2018 i 2019 roku, by już w maju 2019 (a więc jeszcze przed pandemią) zanurkować do 55 dol., czyli 211 zł. Jesienią 2021 popyt na węgiel wzrósł jednak w Europie gwałtownie, w związku ze zwiększonym zużyciem energii po odbiciu gospodarczym, a zarazem słabszą produkcją z OZE (woda, słońce, wiatr) oraz zamykaniem przez Niemcy elektrowni rosyjskiej napaści na Ukrainę węgiel zaczął być w wielu krajach świata – także w Europie, zwłaszcza w Polsce i Niemczech - uznawany za alternatywę dla gazu (dokładnie odwrotnie niż planowała Komisja Europejska: to gaz miał przejściowo zastąpić węgiel w okresie transformacji). Ten stan potrwa jakiś czas, ponieważ węgiel łatwo transportować i składować, a zarazem – rynek sprzedawców (Australia, Ameryka Południowa i Północna, Afryka) jest tu bardzo konkurencyjny i lepiej kontrolowany przez kraje Zachodu, niż zmonopolizowany i trudny politycznie rynek naftowy i gazowy (Rosja, OPEC).Za tonę węgla energetycznego trzeba dziś zapłacić w ARA ok. 350 dol., czyli przy obecnym kursie 1700 zł. Po doliczeniu kosztów przeładunku i transportu po Polsce oraz podatków wychodzi ponad 3 tys. zł. Takie są ceny w składach, mówi się nawet o 4 tys. zł jesienią. Tymczasem prognozy Ministerstwa Klimatu i Środowiska zakładają, że po okresie paniki podsycanej przez sprzedawców - ceny zaczną spadać. Mają temu służyć działania rządu, program dopłat do węgla dla gospodarstw domowych oraz import brakujących na rynku 4,5 mln ton przez państwowe domowe będą mogły od początku sierpnia kupić opał po 996,60 zł za tonę (do 3 ton na dom), ale z prostych wyliczeń wynika, że 3 mld zł państwowej dotacji wystarczy dla ok. 930 tys. domów - a węglem pali 4,3 mln. Firmy i samorządy nie zostały objęte dopłatami, więc są skazane na ceny rynkowe – zapewne ponad 3 tys. zł za tonę. Spadek cen wydaje się mało prawdopodobny, ponieważ cała Europa będzie szukać jesienią źródeł energii alternatywnych wobec rosyjskiego gazu, a także (już zakazanego w UE) kolejnym odcinku: Ile zapłacimy za paliwa płynne oraz ogrzewanie z sieci jesienią i zimą ofertyMateriały promocyjne partnera

fot. Adobe Stock Sprawy związane ze spadkiem reguluje Kodeks Cywilny, a dokładnie jego księga IV: Spadki. Są w niej zapisy, które określają nie tylko, kto dziedziczy prawa, ale też obowiązki majątkowe po zmarłym. Prawo przewiduje dwa sposoby dziedziczenia: na podstawie przepisów ustawy albo testamentu. Kto ma prawo do spadku z ustawy? Dziedziczenie ustawowe oznacza prawo do spadku wedle kolejności zapisanej w kodeksie cywilnym. Zgodnie z nim uprawnieni są: dzieci i współmałżonek. Zasadniczo dziedziczą w częściach równych, ale przepisy zastrzegają, że część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż 1/4 całości spadku. Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, jego część przypada jego dzieciom, czyli wnukom spadkodawcy. Nie ma przy tym znaczenia, czy dziecko pochodzi z małżeństwa czy z wolnego związku. Prawo do spadku mają też dzieci adoptowane, ale tylko wtedy, gdy nie dziedziczą po swoich rodzicach; małżonek i rodzice. Taka sytuacja ma miejsce, gdy spadkodawca nie miał dzieci ani wnuków. Udział małżonka wynosi 1/2 a każdego z rodziców – 1/4. Gdy małżonek nie żyje - całość spadku dziedziczą rodzice; rodzice - gdy zmarły nie zostawił małżonka ani zstępnych (dzieci wnuków); rodzeństwo - siostra lub brat spadkodawcy dziedziczą tylko wtedy, gdy jedno z rodziców nie żyje. Tak więc mogą dzielić się spadkiem z małżonkiem i pozostałym rodzicem, tylko ze współmałżonkiem, gdy oboje rodzice spadkodawcy nie żyją albo lub dziedziczyć samodzielnie. Gdy brat lub siostra nie żyje – jego miejsce "zajmują" jego dzieci; dziadkowie - gdy nikt z wyżej wymienionych spadkobierców nie żyje. A gdy i oni nie żyją – ich dzieci lub wnuki czyli wujostwo lub kuzyni spadkodawcy; pasierbowie gmina – gdy spadkodawca nie ma żadnych krewnych bliższych lub dalszych. Uwaga! Małżonek pozostający ze zmarłym w separacji (orzeczonej przez sąd), lub osoba żyjąca z nim bez ślubu nie są uprawnieni do dziedziczenia (chyba że zostali umieszczeni w testamencie). Dostałaś spadek? Sprawdź, co trzeba załatwić Dziedziczenie, gdy jest testament Ustawową kolejność dziedziczenia może zmienić testament. To sposób, w jaki możemy rozporządzić majątkiem, gdy nie zgadzamy się z kolejnością dziedziczenia zgodnie z ustawa. Spadkodawca ma prawo przekazać majątek jednej osobie lub podzielić go między kilka osób. Co istotne testament może zawierać wolę tylko jednej osoby. Dziedziczenie na podstawie testamentu ma pierwszeństwo przed dziedziczeniem ustawowym. Prawo wyróżnia kilka rodzajów testamentu: notarialny. Spisuje się go przed notariuszem w formie aktu notarialnego. Oryginał testamentu notarialnego zostaje w kancelarii. pisemny, tzw. holograficzny. Musi być napisany przez spadkobiercę własnoręcznie, przez niego podpisany oraz opatrzony datą. ustny, tzw. allograficzny. Przyszły spadkodawca wyraża swoja wolę w obecności dwóch świadków oraz przedstawiciela administracji państwowej (wójta, burmistrza) albo kierownika stanu cywilnego. Oświadczenie musi być podpisane przez spadkodawcę i osoby, które były obecne przy jego sporządzaniu. Prawo przewiduje też rozwiązania na wypadek niecodziennych sytuacji. Testament szczególny sporządza się np. gdy istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy. W takiej sytuacji spadkodawca przekazuje swoją wolę ustnie, przy trzech świadkach (traci on ważność po upływie 6 miesięcy, gdy zagrożenie minęło).Uwaga! Testament można w każdej chwili zmienić lub odwołać. Wystarczy spisać nowy dokument lub zniszczyć wcześniej sporządzony, bądź usunąć z niego ważny element, np. podpis lub datę. Jak nabyć spadek Spadek nabywasz z chwilą tzw. otwarcia spadku, czyli z dniem śmierci spadkodawcy. Aby jednak móc nim swobodnie rozporządzać, musisz potwierdzić prawo do niego. Nie ma znaczenia, czy majątek został zapisany testamentem, czy dziedziczysz go na podstawie przepisów ustawy. Masz dwie drogi – sądową i notarialną. W sądzie Musisz napisać wniosek o stwierdzenie nabycie praw do spadku. Wniosek składasz do sądu rejonowego (do wydziału cywilnego) w którego okręgu ostatnio mieszkał spadkodawca. Jeżeli nie można ustalić miejsca jego pobytu w Polsce, to wniosek należy złożyć w sądzie, na którego obszarze działania znajduje się majątek spadkowy, a w ostateczności w Sądzie Rejonowym dla Warszawy. Do wniosku musisz dołączyć szereg dokumentów: skrócony odpis aktu zgonu spadkodawcy, skrócone odpisy aktów urodzenia spadkobierców, skrócony odpis aktu małżeństwa (gdy uprawnionym do dziedziczenia jest żona lub córka, która wyszła za mąż). Gdy zmarły zostawił testament, trzeba o tym napisać we wniosku. Pismo możesz zanieść do sądu osobiście lub wysłać pocztą (najlepiej listem poleconym). W takim wypadku oprócz oryginału wniosku z załącznikami (dla sądu) dołącz po jednym egzemplarzu odpisu wniosku i załączników dla każdego z uczestników postępowania. Składając wniosek, musisz uiścić opłatę w wysokości 50 zł (tzw. wpis stały). Uwaga! Prawo do spadku się nie przedawnia, co oznacza, że nawet wiele lat po śmierci spadkodawcy możesz wystąpić z wnioskiem nabycie spadku po nim. Nabycie spadku u notariusza. U notariusza Spadek możesz potwierdzić w kancelarii notarialnej. Jeśli oprócz ciebie są jeszcze inni spadkobiercy, wszyscy musicie być tam obecni. Ponadto musicie zgodnie podpisać się pod aktem notarialnym. W przypadku konfliktu między dziedziczącymi, notariusz nie sporządzi aktu i rozstrzygnie to tylko sąd. Notariuszowi trzeba złożyć taki sam komplet dokumentów jak w sądzie oraz ewentualnie testament. Za sporządzenie aktu dziedziczenia notariusz pobiera opłatę w wysokości 150 zł. Warto wiedzieć. Nabycie spadku należy zgłosić w urzędzie skarbowym. Masz na to 6 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia sądu lub nabycia spadku u notariusza czyli sporządzenia aktu dziedziczenia. Jak pozbawić prawa do spadku? Co zrobić ze spadkiem Są zobowiązania, które nie "umierają" wraz z odejściem osoby, na której ciążą. Pożyczki, kredyty i inne długi wchodzą w skład spadku. Od ciebie zależy, czy będziesz je spłacać, czy nie. Możesz: odrzucić spadek w całości. W takiej sytuacji, zostaniesz wyłączona z dziedziczenia, jakbyś nie dożyła otwarcia spadku a prawo do spadku przejdzie na twoje dzieci (wnuki). W przypadku, gdy spadek dziedziczy małoletnie dziecko, oświadczenie o odrzuceniu składa jego przedstawiciel ustawowy (rodzic). Wymaga to jednak zgody sądu opiekuńczego. przyjąć spadek z długami (tzw. przyjęcie proste). Co za tym idzie, będziesz musiała spłacić wszystkie zobowiązania spadkodawcy, nawet, gdy przekraczają one wartość posiadanego majątku, a więc także tego, który jest twoją własnością. przyjąć go bez odpowiedzialności za długi (tzw. przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza). W tym przypadku pozostawione przez spadkodawcę należności do spłaty będą pokryte tylko z majątku który pozostawił. Na decyzję czy odrzucić spadek, czy go przyjąć w całości masz 6 miesięcy od dnia, gdy dowiedziałaś się o tym, że jesteś w gronie spadkobierców. Jeśli nic nie zrobisz, tzn. nie złożysz żadnego oświadczenia, będzie to oznaczało, że przyjęłaś spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Masz już spadek? Teraz trzeba go podzielić Gdy spadkobierców jest kilku, są oni współwłaścicielami spadku. Nabywają go w częściach ułamkowych. Na przykład gdy spadek, w skład którego wchodzi nieruchomość, nabywa wdowa z trojgiem dzieci, udział każdego z nich wynosi 1/4. A to oznacza, że żaden z nich nie może samodzielnie dysponować odziedziczonym majątkiem. Aby tak się stało, potrzebny jest podział spadku (w przepisach jest to określane jako dział spadku). Można go przeprowadzić w sądzie lub u notariusza. Gdy wybierasz sąd Właściwym do przeprowadzenia działu spadku jest sąd rejonowy miejsca ostatniego zamieszkania spadkodawcy. Z wnioskiem można wystąpić zarówno wtedy, gdy wiecie, jak chcecie podzielić schedę, jak też, gdy nie ma między wami zgody w tym temacie. W każdym z tych przypadków osoba, która składa wniosek, musi zmusi wskazać co wchodzi w skład spadku po zmarłym oraz przedstawić swój projekt podziału tego majątku. Wniosek można złożyć w dowolnym terminie, bo prawo do wystąpienia o dział spadku nie ulega przedawnieniu (należy jednak pamiętać, że po 30 latach od objęcia przez jednego ze spadkobierców nieruchomości wchodzących w skład spadku, może ją zasiedzieć). Do wniosku dołączasz postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku i wykaz przedmiotów spadkowych wraz z propozycją podziału. Jesteś też obowiązana wnieść opłatę, w wysokości 500 zł (300 w przypadku zgodnego planu podziału) lub 1000 zł (500 przy zgodnym planie podziału) – jeśli dział spadku połączony jest ze zniesieniem współwłasności. Podział u notariusza Możecie wspólnie określić sposób i warunki podziału majątku. Taką umowę o dział spadku najlepiej sporządzić przed notariuszem (koniecznie trzeba to zrobić, gdy w skład majątku wchodzi nieruchomość lub własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu). U notariusza trzeba przedłożyć postanowienie sądu o nabyciu praw do spadku bądź akt poświadczenia dziedziczenia stwierdzający nabycie spadku a także tytuły prawne spadkodawcy do poszczególnych składników majątku spadkowego, np. aktualny odpis księgi wieczystej, akt własności ziemi. Za podział spadku u notariusza trzeba zapłacić – koszt zależy wartości majątku – może być to nawet kilka tysięcy. Spadek z konta Gdy spadkodawca zostawia mieszkanie, dom czy działkę, wszystko wydaje się proste. Ale często również posiada konta bankowe. Co się dzieje z pieniędzmi, jakie są zgromadzone na koncie, gdy umiera ich właściciel? Wszystko zależy od tego, jaką dyspozycję wydał jeszcze za życia. Miał on bowiem prawo zawrzeć z bankiem specjalną umowę (dyspozycja na wypadek śmierci), w której zobowiązywał bank do wypłacenia pieniędzy bliskiej mu osobie. Dotyczy to tylko najbliższej rodziny. Pieniądze mogą zostać wypłacone jeszcze przed postępowaniem spadkowym. Uwaga! W ramach dyspozycji bank wypłaci maksymalnie dwudziestokrotne przeciętne miesięczne wynagrodzenie, jakie obowiązywało na miesiąc przed śmiercią posiadacza pieniądze, z wyjątkiem kwoty wydanej na pokrycie kosztów pogrzebu, wchodzą w skład masy spadkodawca nie zrobił stosownego zapisu, oszczędności z konta stanowią część spadku (oprócz kosztów pogrzebu) i podlegają podziałowi podobnie, jak pozostały majątek. Kurator spadku - kiedy jest potrzebny Jeżeli dane spadkobierców są sądowi znane, lecz nie objęli oni spadku (czyli nie zarządzają nim, ani go nie użytkują), a kontakt z nimi jest utrudniony lub niemożliwy, sąd powinien powołać kuratora dla osoby nieobecnej. Głównym zadaniem kuratora spadku jest wyjaśnienie, kto jest spadkobiercą i zawiadomienie spadkobierców o otwarciu spadku. Ponadto kurator spadku zarządza majątkiem spadkowym pod nadzorem sądu. Podatek od spadków i darowizn Zasadniczo, osoba, która otrzymała spadek, musi zapłacić podatek od spadku. Jego wysokość uzależniona jest od stopnia pokrewieństwa. Im dalsze, tym podatek wyższy. Nie ma znaczenia wartość otrzymanych dóbr, ani ich jednak otrzymałaś spadek od najbliższej rodziny, możesz skorzystać ze zwolnienia podatkowego. Aby skorzystać z tego zwolnienia musisz zgłosić spadek właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego. Masz na to 6 miesięcy od jego otrzymania. Inaczej rzecz wygląda, gdy darowiznę dostałaś od dalszej rodziny. W takiej sytuacji podatek trzeba będzie zapłacić. Jego wysokość zależy od wartości spadku oraz stopnia pokrewieństwa łączącego cię ze spadkodawcą. Przepisy wyróżniają trzy grupy podatkowe: grupa I – należą do niej: zięć, synowa, rodzeństwo, teściowie. Trafi tu także darowizna od najbliższej rodziny (np. rodzica), gdy nie spełnisz wspomnianych wyżej warunków zwolnienia podatkowego, czyli w ciągu pół roku nie zgłosisz spadku w urzędzie skarbowym; grupa II – np.: ciotki, wujowie, stryjowie, siostrzeńcy, szwagierki, bratowe; grupa III – krewni i powinowaci nie zaliczeni do dwóch poprzednich grup, oraz osoby obce. Na powiadomienie urzędu skarbowego o spadku masz miesiąc od jego otrzymania. Przy obliczaniu podatku od spadku, należy uwzględnić tzw. kwotę wolną od podatku. Dla każdej grupy podatkowej jest ona inna. dla I grupy wynosi 9637 zł, przy II grupie – 7 276 zł, przy trzeciej – 4902 zł. To, co dostajesz ponad to, podlega opodatkowaniu. Kiedy przysługuje zachowek Gdy spadkodawca spisał testament a ciebie, choć należysz do jego najbliższej rodziny, pominął, masz prawo do zachowku. Należy się on członkom najbliższej rodziny, którzy, gdyby nie było ostatniej woli, dziedziczyliby z ustawy, czyli zstępnym (dzieciom, wnukom), małżonkowi i rodzicom. Taka osoba ma prawo domagać się od spadkobiercy zachowku. Może żądać części należnego jej spadku, a konkretnie połowy tego, co otrzymałaby, dziedzicząc z ustawy. Gdy uprawnioną do zachowku jest osoba małoletnia lub trwale niezdolna do pracy – ma prawo do 2/3 wartości swojego udziału spadkowego. O zachowek należy wystąpić w ciągu 5 lat od ogłoszenia testamentu. Nie dostaniesz zachowku, jeżeli spadkodawca: wydziedziczył cię w testamencie uznał za niegodnego, odrzuciłaś spadek, zrzekłaś się dziedziczenia. Kogo można wydziedziczyć Przepisy prawa ściśle określają, kiedy wydziedziczenie jest możliwe. Spadkodawca może pozbawiać prawa do zachowku zstępnych (dzieci, wnuki), małżonka lub rodziców, jeśli bliska osoba: wbrew jego woli postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego; dopuściła się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób, umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu, wolności albo rażącej obrazy czci; uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych. Jeśli spadkodawca przebaczył osobie wydziedziczonej, to ta będzie mogła wystąpić o zachowek. Osoba, która została wydziedziczona, ale uważa, że decyzja spadkodawcy byłą krzywdząca, może domagać się w sądzie ustalenia, że wydziedziczenie było Dzieci osoby wydziedziczonej (wnuki spadkodawcy) są uprawnione do zachowku, chyba że one także zostały wydziedziczone. Spadkobierca niegodny Nie każdy może być spadkobiercą, nawet jeśli wskazuje na to testament czy ustawa. Niektóre osoby z racji swojego stosunku, lub zachowania wobec spadkodawcy mogą zostać uznane za niegodne dziedziczenia. Ma to miejsce, gdy ktoś groził spadkodawcy wyrządzeniem krzywdy jego najbliższym, jeśli nie sporządzi testamentu o określonej treści. Z wnioskiem o uznanie za niegodnego może wystąpić osoba "która ma interes prawny". np. inny spadkobierca. Żądanie trzeba przedstawić w ciągu roku licząc od dnia, w który osoba dowiedziała się o przesłankach stwierdzenia niegodności. Nie później jednak niż 3 lata od dnia otwarcia spadku (śmierci spadkodawcy). Decyduje o tym sąd. W takiej sytuacji spadkobierca nie dostanie należnej mu części majątku nawet, gdy nie został wydziedziczony. Zrzeczenie się dziedziczenia Może się zdarzyć tak, że jedno z twoich dzieci jest świetnie urządzone, ma dobra pracę, dom, wszystko mu się układa. Drugie zaś ledwo przędzie. Chciałabyś, aby to ono dostało spadek po tobie. Co możesz zrobić? Namówić swoją pociechę do zrzeczenia się dziedziczenia. Umowa ta musi być zawarta za życia spadkodawcy w formie aktu notarialnego i jest to forma zastrzeżona pod rygorem nieważności (żadna inna forma nie jest dopuszczalna). Przedmiotem umowy zrzeczenia się jest prawo do dziedziczenia z ustawy. Skutki prawne zrzeczenia się dziedziczenia nie rozciągają się na dziedziczenie testamentowe. Chociaż więc spadkobierca ustawowy zrzekł się dziedziczenia, może dziedziczyć po krewnym na podstawie sporządzonego przez niego testamentu Osoba, która zrzekła się dziedziczenia jest traktowana tak, jakby nie dożyła otwarcia spadku, co oznacza, że nie będzie dziedziczyła po zmarłym z ustawy, jak też nie otrzyma po nim zachowku. Ważne! Umowa o zrzeczeniu się dziedziczenia rozciąga się też na zstępnych, czyli dzieci, wnuki, prawnuki osoby, która zrzekła się dziedziczenia. Czytaj też:Jak napisać testament?Wydziedziczenie w testamenciePodział spadku w testamencie

Otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Już sam fakt śmierci sprawia wiele smutku i trudności rodzinie zmarłego. Co więcej, często cały proces spadkowy jest również przyczyną powstawania nieporozumień między spadkobiercami oraz podziałów w rodzinie. Niestety otwarcie spadku jest dopiero początkiem, nierzadko długiej i niełatwej drogi spadkowej. W pierwszej kolejności musi nastąpić stwierdzenie nabycia spadku, natomiast w kolejnym kroku dochodzi dopiero do działu spadku między osoby do zasady, moment nabycia spadku przez spadkobiercę następuje już z chwilą otwarcia spadku. Przepisy nie wymagają tutaj podejmowania żadnych dodatkowych czynności. Spadkobierca, aby dziedziczyć, nie musi składać żadnego dodatkowego oświadczenia woli. Nabycie spadku następuje więc z chwilą śmierci spadkodawcy z mocy samego prawa, bez konieczności podejmowania jakichkolwiek działań przez spadkobiercę czy sąd. Mimo tego, w większości wypadków, głównie tam, gdzie grono spadkodawców liczy większą liczbę osób, postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku i jego dział jest wręcz sądowe w tej kwestii ułatwia wiele spraw natury formalnej, jak również może zapobiec powstawaniu konfliktów na linii spadkobierców. Jak więc należy przeprowadzić proces spadkowy? Kto jest uprawniony do złożenia wniosku o stwierdzenie nabycia spadku do sądu? Na czym polega dział spadku? Na te pytania odpowiemy w niniejszym nabycia spadkuKwestię nabycia spadku regulują przepisy art. 922 i nast. Ustawy Kodeks cywilny (dalej jako kc). Zgodnie z art. 925 kc nabycie spadku następuje z chwilą jego otwarcia (z kolei otwarcie następuje z chwilą śmierci spadkodawcy). Kodeks nie uzależnia dziedziczenia od obowiązku złożenia przez spadkobiercę żadnego oświadczenia woli w tej kwestii. Co ważne, nabycie spadku następuje niezależnie od tego, czy spadkobierca w ogóle dowiedział się o śmierci spadkodawcy. W związku z powyższym wyjaśnić trzeba, że sporządzenie przez notariusza aktu dziedziczenia czy wydanie postanowienia przez sąd mają jedynie charakter deklaratoryjny, a nie konstytutywny. To oznacza, że nie rodzą praw spadkobierców do spadku, a jedynie je potwierdzają. Tak więc wspomniany akt bądź postanowienie sądu nie powodują przejścia na spadkobiercę praw i obowiązków wchodzących w skład spadku, a jedynie potwierdzają dokonanie się tego przejścia w momencie otwarcia spadku. Należy jednak pamiętać, że mimo faktu nabycia spadku z chwilą jego otwarcia, początkowo takie nabycie ma jedynie charakter prowizoryczny i czasowy. Wynika to z tego, że spadkobierca, zgodnie z art. 1015 kc, może odrzucić spadek w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się on o tytule swego powołania. Może dojść również do wyłączenia spadkobiercy-małżonka od dziedziczenia lub uznania przez sąd o niegodności spadkobiercy do dziedziczenia. Nabycie spadku staje się definitywne dopiero w sytuacji złożenia przez spadkobiercę oświadczenia o przyjęciu spadku, bądź po upływie 6-miesięcznego terminu do przyjęcia lub odrzucenia spadku, jeżeli spadkobierca nie podejmie żadnych czynności. Stwierdzenie nabycia spadku Nabycie spadku następuje z mocy prawa poprzez przyjęcie spadku wprost lub z dobrodziejstwem inwentarza bądź po upływie 6 miesięcy bierności spadkobiercy od dnia, kiedy dowiedział się o otwarciu spadku. Aby jednak uzyskać pewność o posiadaniu prawa do uczestniczenia w masie spadkowej, warto zadbać o prawne (formalne) potwierdzenie faktu nabycia spadku, czyli stwierdzenie nabycia mieć na uwadze, że sam dokument dotyczący nabycia spadku wskazuje jedynie grupę spadkobierców oraz określa ułamkową część udziału w masie spadkowej każdego ze spadkobierców. Stwierdzenie nabycia spadku nie dzieli między wspomnianych spadkobierców poszczególnych części majątku spadkowego – nie wskazuje się w rzeczonym dokumencie, komu przypadnie nieruchomość, komu samochód, a komu kosztowności cywilny w swojej treści wskazuje dwie drogi dokonania stwierdzenia nabycia spadku. Jedną z nich jest sporządzenie określonego dokumentu u notariusza, tj. aktu poświadczenia dziedziczenia, z kolei druga z nich wiąże się z koniecznością wstąpienia na drogę sądową. Oba powyżej przedstawione dokumenty (notarialny i sądowy) mają taką samą moc prawną. Stanowią one podstawowy dokument potwierdzający prawo do spadku, którym spadkobiercy legitymują się w obrocie prawnym – w banku, składając wniosek o wypłatę pieniędzy z rachunku bankowego zmarłego czy też składając wniosek o dokonanie wpisu w księdze wieczystej odziedziczonej nieruchomości dotyczący zmiany poświadczenia dziedziczeniaOmawiany sposób jest opcją prostszą, tańszą i szybszą. Dokument poświadczający dziedziczenie sporządzany jest przez notariusza, bez konieczności przeprowadzania postępowania dowodowego (ani żadnego innego). Jednakże, aby móc skorzystać z tej drogi, u notariusza muszą pojawić się wszyscy spadkobiercy i zgodnie wyrazić oświadczenia woli o przyjęciu swojej części udziału w spadku. Dla przykładu, jeżeli jeden ze spadkobierców podważa istnienie czy ważność testamentu, wówczas sporządzenie omawianego aktu przez notariusza staje się niemożliwe. Po sporządzeniu i podpisaniu aktu poświadczenia dziedziczenia przez wszystkich spadkobierców notariusz dokonuje wpisu do Rejestru nabycia spadku przez sądNiniejszy sposób wymaga przeprowadzenia postępowania sądowego. Niestety będzie on nieodzowny, jeżeli osoby zainteresowane nie są ze sobą zgodne. Aby dokonać stwierdzenia nabycia spadku w trybie postępowania sądowego należy złożyć wniosek do sądu rejonowego, właściwego dla ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. Taki wniosek może złożyć każdy, kto ma w tym interes prawny, tj. spadkobiercy, wierzyciele spadkodawcy, spadkobiercy nieuwzględnieni w testamencie, ale także uprawnieni do zachowku, a także zapisobiorcy. Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku powinien zawierać informację o wszystkich możliwych spadkobiercach wraz z określeniem ich stopnia pokrewieństwa. Na dowód powiązań rodzinnych należy do wniosku dołączyć odpisy z aktów stanu cywilnego jak np. akty urodzenia czy akt małżeństwa. Wniosek obarczony jest opłatą sądową w wysokości 50 do wszczęcia postępowania o stwierdzenie nabycia spadku nie ogranicza żaden termin, tj. można je złożyć w każdym czasie. Przy czym nie może to nastąpić przed upływem sześciu miesięcy od otwarcia spadku, czyli śmierci spadkodawcy, chyba że wszyscy znani spadkobiercy złożyli już oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku. Omawiane postępowanie jest postępowaniem nieprocesowym, nie występują w nim strony procesu, a jedynie wnioskodawca oraz uczestnicy. Nabycie spadku zostaje stwierdzone przez sąd w drodze jest dział spadku?Jak to zostało wspomniane wcześniej, akt notarialny poświadczający dziedziczenie oraz postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku mają na celu potwierdzić osoby wchodzące do grona spadkobierców oraz określić ich udział w spadku. Dział spadku natomiast ma za zadanie znieść wspólność majątku spadkowego i sprecyzować, jakie elementy majątku zmarłego będą dziedziczone przez konkretnych dział spadku można przeprowadzić na dwa sposoby: ugodowy – w drodze umowy oraz na drodze spadku a umowaDziału spadku w formie umowy dokonywany jest przez wspólne i zgodne złożenie oświadczeń woli przez wszystkich spadkobierców. Omawiana umowa powinna zawierać szczegółowy wykaz elementów masy upadłościowej, tj. spis nieruchomości, ruchomości (samochody, sprzęty RTV i AGD, biżuterię oraz inne kosztowności) oraz ilość zgromadzonej gotówki, środków pozostających na rachunkach bankowych, jak też papierów wartościowych umowa powinna zawierać dokładny zapis o podziale wyżej wskazanych elementów. Np. jeden ze spadkobierców otrzymuje nieruchomość, drugi zaś prawo do ruchomości oraz środków pieniężnych. Często zdarza się tak, że spadkodawca pozostawia po sobie jedynie nieruchomość, wówczas problematyczny staje się podział takiej masy spadkowej. Osoby dziedziczące mogą wówczas umówić się w ten sposób, że jedna z nich obejmie prawo do nieruchomości i dokona spłaty na rzecz pozostałych spadkobierców lub rzeczona nieruchomość zostanie spieniężona, a kwota uzyskana w drodze sprzedaży zostanie podzielona między spadkobierców, stosownie do ich udziałów w spadku. Obowiązująca zasada swobody umów pozwala na swobodny i elastyczny podział majątku między kc nie regulują kwestii formy prawnej, w jakiej umowa o dział spadku powinna być zawarta. Można więc sporządzić ją w sposób dowolny – również ustny. Jednakże ze względów dowodowych najbezpieczniejsze będzie zawarcie jej w formie pisemnej. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy jednym z elementów masy spadkowej jest nieruchomość, wówczas umowa musi zostać zawarta w formie aktu notarialnego. Sądowy dział spadkuGdy spadkobiercy nie są w stanie dojść do porozumienia, podział masy spadkowej pozostawiają w gestii sądu. W takiej sytuacji jedna z osób zainteresowanych (współspadkobierca, nabywca udziału spadku lub wierzyciel spadkobiercy) wnosi do sądu rejonowego wniosek o wszczęcie postępowania działowego. Wniosek ten powinien zawierać spis składników majątku, który ma zostać podzielony między spadkobierców. Wnioskodawca także powinien przedstawić propozycję podziału spadku. Tak, jak w przypadku postępowania o stwierdzeniu nabycia spadku, w postępowaniu działowym nie ma konkretnego terminu na wszczęcie takiego trakcie postępowania działowego sąd ustala skład i wartość spadku ulegającego podziałowi. Należy pamiętać, że skład spadku ustalany jest według stanu z chwili otwarcia spadku, z kolei jego wartość – według cen obowiązujących w chwili orzekania o dziale. Dodatkowo określenie wartości spadku przez wnioskodawcę czy spadkobierców w czasie postępowania nie jest dla sądu wiążące. Co więcej, nie zwalnia sądu z obowiązku oszacowania wartości spadku z sąd przechodzi do podziału spadku. Podział ten może nastąpić na kilka różnych sposobów. Pierwszym z nich jest tzw. podział fizyczny, czyli przyznanie poszczególnych przedmiotów poszczególnym spadkobiercom, stosownie do ich udziałów w spadku. Jeżeli nie da się podzielić spadku w ten sposób, by wartość przyznanych elementów poszczególnym spadkobiercom pokrywała wartość przysługujących im udziałów, sąd może zobowiązać spadkobierców do dokonania między sobą odpowiednich dopłat. Drugim sposobem jest przyznanie praw wchodzących w skład spadku jednemu spadkobiercy lub też tylko niektórym z nich, z jednoczesnym nałożeniem na nich obowiązku spłaty pozostałych możliwym sposobem jest tzw. podział cywilny, polegający na sprzedaży elementów spadku i podziale uzyskanej w ten sposób kwoty pomiędzy spadkobierców, stosownie do przysługujących im udziałów w jest łączenie powyżej wskazanych sposobów dokonywania działu nabycia spadku a dział spadku – podsumowanieJak zostało to wspomniane na początku artykułu, otwarcie spadku to dopiero początek drogi do rzeczywistego odziedziczenia należnego spadkobiercy w kwestii stwierdzenia nabycia spadku, jak i jego podziału, procesy te mogą być przeprowadzone względnie szybko, bez większych komplikacji bądź prowadzić do wielomiesięcznych i burzliwych procesów sądowych. Jeżeli spadkobiercy będą wyrażali zgodną wolę dziedziczenia i podziału spadku, cała sprawa może zostać załatwiona poprzez sporządzenie aktu notarialnego poświadczającego dziedziczenie oraz umowy o dziale spadku. Jeżeli jednak przynajmniej jedna z osób uprawnionych do dziedziczenia nie zgodzi się na takie rozwiązanie, pozostaje wyłącznie droga sądowa.

Dział spadku wiąże się z wieloma zasadami, których nie ma przy zwykłym zniesieniu współwłasności. W trakcie należy pamiętać o darowiznach uczynionych na rzecz spadkobierców przez spadkodawcę. Stopień trudności: dokumenty: postanowienie o stwierdzeniu nabycia 1: Szacowanie spadkuSpadek należy oszacować, a także określić jakie przedmioty (i prawa wchodzą w jego skład). Oznacza to, że spadkobiercy powinni podjąć działania, mające na celu sprawdzenie, czy i jaki spadek mogą ustawowi powinni się śpieszyć – dla nich co do zasady istotnym terminem jest pół roku od otwarcia spadku – w tym terminie powinni złożyć oświadczenie o przyjęciu, lub odrzuceniu spadku. Oświadczenie jest istotne przy dużych długach spadkowych- wówczas spadek można przyjąć z dobrodziejstwem inwentarza, lub wręcz odrzucić. Po upływie terminu, spadek uznaje się za przyjęty spadkobierców testamentowych termin również wynosi pół roku ale zazwyczaj inaczej się go nalicza:od dnia w którym dowiedzieli się o podstawie dziedziczenia - jeśli więc wiedzieli, że spadkodawca powołał ich w testamencie,od dnia jego śmierci (jak powyżej), jeśli dowiedział się podczas ogłoszenia testamentu – od dnia spadkobiercy (a wystarczy że tylko jeden) przyjmą spadek z dobrodziejstwem inwentarza, sąd zarządza sporządzenie inwentarz – czyli „spisu” i oszacowania przedmiotów spadku – dokonuje tego poniżej 18 roku życia, dziedziczą automatycznie z dobrodziejstwem informacji Należy pamiętać, że w skład spadku wchodzą nie tylko przedmioty, ale także zdeponowane na rachunkach bankowych pieniądze (chyba że spadkodawca postanowił inaczej – i zastrzegł że oszczędności powinny być przekazane odpowiedniej osobie), kwota zebrana na OFE, udziały i akcje, oraz sprawdzić (o ile się tego nie wie) wszystkie te rzeczy. Część z nich można uzyskać z publicznych rejestrów (udziały, akcje), część wymaga udania się do odpowiedniej instytucji, lub przejrzenia ksiąg rachunkowych akt zgonu nie wystarczy- konieczne będzie przeprowadzenie postępowania o stwierdzenie nabycia Jak napisać wniosek o dział spadkuKrok 2: Scheda spadkowa – przy dziedziczeniu sporządzeniu spisu przedmiotów należących do spadku, lub w oparciu o inwentarz, należy przystąpić do obliczania „schedy spadkowej”.Obliczanie schedy spadkowej jest analogiczne do wyliczania zachowku- wiąże się z obowiązkiem zaliczania darowizn – jednak bardziej ograniczonym:dotyczy wyłącznie spadkodawców ustawowych – przy dziedziczeniu ustawowym,dotyczy wyłącznie – dziedziczenie zstępnych (dzieci, wnuków) oraz małżonka to, że w sytuacji, w której dziedziczy małżonek łącznie z rodzicami, lub rodzeństwem , albo kiedy dziedziczą rodzice i rodzeństwo- zaliczanie nie może inaczej postanowić w spadku ( w przypadkach podanych powyżej) dolicza się wartość udzielonych samego spadku wynosi zł , jednak spadkodawca przed śmiercią przekazał swojemu synowi dom o wartości zł. – spadek do podziału , wynosi więc 400. wartość dzieli się następnie zgodnie z udziałami, które odziedziczył każdy ze spadek odziedziczyli wspólnie 3 synowie, oraz żona spadkobiercy – scheda spadkowa każdego z nich wynosi darowizn na schedę spadkowąO ile spadkodawca w akcie darowizny nie postanowił inaczej – darowiznę zalicza się na schedę wartość darowizny przekracza schedę spadkową – spadkobierca taki nie jest zobowiązany do spłaty pozostałych spadkobierców- jego osobę pomija się przy spadkodawca zwolnił spadkobiercę z zaliczenia darowizny na rzecz schedy- wówczas spadek dziedziczy na zasadach ogólnych i w taki też sposób uczestniczy w podziale (tak jakby darowizny nie było).Zobacz też: Prokurator może być podmiotem postępowania o dział spadku Krok 3: zapisyJeśli spadkodawca w testamencie dokonał zapisów na rzecz określonych osób – warto daną rzecz wyłączyć z działu spadku – lub przekazać ją spadkodawcy, który ma wykonać zapis, ponad jego schedę spadkobiercy postanowią wykonać zapis przed działem spadku, wszyscy muszą na to wyrazić 4: Zachowek- przy dziedziczeniu testamentowymWypłata zachowku jest niezależna od działu spadku- uprawniony może domagać się wypłata w każdym momencie po ogłoszeniu działem spadku może domagać się wypłacenia zachowku w całości od każdego ze spadkobierców testamentowych – po dziale – w częściach odpowiadających ich udziałowi w 5: Przydział przedmiotówPodziału przedmiotów spadku można dokonać na 3 sposoby (w różnych ich konfiguracjach): przydzielenia na własność (lub współwłasność) przedmiotu – za spłatą pozostałych ( o ile to konieczne). podział fizyczny sprzedaż i podzielenie się działu można dokonać zarówno w drodze umowy (akceptowanej przez wszystkich spadkobierców) jak i w postępowaniu sądowym (zgodnym, jak i „spornym” ).Zobacz serwis: Spadki

Źródło: Thinkstock]( ) | | --- | Zwykle musimy pracować kilka lat, by kupić własny samochód. Może być jednak i tak, że spadnie on nam niemal z nieba. Auto odziedziczone w spadku nie zawsze musi być jednak miłą spadkobierców zmarłego właściciela pojazdu mogą pojawić się różne wątpliwości co do możliwości użytkowania samochodu wchodzącego w skład masy spadkowej jak i procedury potwierdzenia przejścia jego własności na inne osoby. Warto w takiej sytuacji wiedzieć, jak się zachować, jakie uprawnienia i obowiązki spoczywają na spadkobiercach i jakie należy podjąć kroki i jedziemy?Czy można użytkować pojazd przed przeprowadzeniem postępowania o stwierdzenie nabycia spadku i dział spadku? Często postępowania spadkowe, w szczególności postępowania sądowe dotyczące tzw. działu spadku są długotrwałe. Nie oznacza to jednak, że do ich ukończenia nie można użytkować pojazdu. Należy jednak pamiętać o konieczności posiadania polisy OC oraz ważnych badań technicznych. W praktyce problem nie będzie występował, gdy do dziedziczenia jest powołana jedna osoba. W sytuacji, gdy do spadku prawa ma większa ilość osób, może powstać spór, kto jest uprawniony do użytkowania samochodu do czasu rozstrzygnięcia kwestii poprzez sądowe lub umowne dokonanie działu spadku. (fot. PAP/Grzegorz Michałowski) Źródło: (fot. PAP/Grzegorz Michałowski)Stwierdzenie nabycia spadkuPierwszymi działaniami prawnymi spadkobierców powinno być uzyskanie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku lub notarialnego poświadczenia dziedziczenia. Oba dokumenty stwierdzają, kto jest spadkobiercą zmarłej osoby i w jakiej części dziedziczy spadek, ale nie wskazują, jakie składniki spadku komu mają przypaść. Pierwszy z wskazanych dokumentów - postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku - jest wydawany przez tzw. sąd spadku (sąd rejonowy ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy). W celu uzyskania takiego postanowienia, należy złożyć do właściwego sądu rejonowego wniosek o stwierdzenie nabycia spadku, do którego należy dołączyć min. odpis aktu zgonu zmarłego spadkodawcy oraz wskazać wszystkich sposobem jest skorzystanie z usług dowolnej kancelarii notarialnej, która po okazaniu stosownych dokumentów, przy uczestnictwie wszystkich spadkobierców, sporządzi akt poświadczenia dziedziczenia. Koszt uzyskania postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku i aktu poświadczenia dziedziczenia jest porównywalny, przy czym zdecydowanie szybciej można stwierdzić nabycie spadku na rzecz spadkobierców, udając się do notariusza. (fot. Thinkstock) Źródło: (fot. Thinkstock)Wniosek o dokonanie rejestracji pojazduZ najprostszą sytuacją mamy do czynienia, gdy do spadku po zmarłym jest uprawniona jedna osoba, lub gdy w wyniku dokonanego działu spadku - postępowania lub umowy, na mocy której określonym spadkobiercom przypadną wskazane składniki majątku na wyłączna własność - określona osoba uzyska tytuł prawny do pojazdu. Należy w takiej sytuacji złożyć we właściwym urzędzie wniosek o rejestrację pojazdu; w urzędach znajdują się dostępne formularze. Nadto należy przedstawić dokument tożsamości, aktualny odcinek ubezpieczenia OC (najczęściej odcinek należący do poprzedniego właściciela), tytuł prawny do pojazdu (prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia, albo umowę o działu spadku bądź też prawomocne postanowienie w przedmiocie działu spadku), kartę pojazdu, jeżeli była wydana, a także dowód spadkobiercówSprawa jest bardziej skomplikowana w sytuacji gdy, jest większa liczba spadkobierców, a nie przeprowadzono jeszcze działu spadku. Także w tej sytuacji można dokonać „przerejestrowania” samochodu ale wniosek o rejestrację pojazdu musi zostać złożony przez wszystkich czasowe (tzw. miękki dowód rejestracyjny)Po złożeniu wskazanych dokumentów wnioskodawcy zostaną wydane nowe tablice rejestracyjne oraz pozwolenie czasowe czyli tzw. miękki dowód rejestracyjny. Należy pamiętać, iż pozwolenie jest ważne jedynie miesiąc od dnia jego wydania. Przed upływem tego terminu należy udać się do odpowiedniego wydziału w celu odebrania stałego dowodu rejestracyjnego. Przy odbiorze stałego dowodu rejestracyjnego należy okazać uprzednio wydane pozwolenie czasowe, dokument tożsamości, kartę pojazdu, jeśli była wydana, dowód opłacenia ubezpieczenia informacją dla spadkobierców jest to, iż zgodnie z art. 72 ustawy Prawo o ruchu drogowym, nie przewiduje się konieczności dołączenia do wniosku o rejestrację pojazdu tzw. zaświadczenia potwierdzającego opłacenie podatku od spadków i darowizn. Jest to o tyle istotne, iż zdarza się, że urzędnicy domagają się takiego zaświadczenia. (fot. Thinkstock) Źródło: (fot. Thinkstock)Sprzedaż samochodu przed jego przerejestrowaniemNależy pamiętać, iż zbycie pojazdu nie jest uzależnione od jego wcześniejszego zarejestrowania na sprzedającego, któremu przysługuje do niego tytuł prawny. Innym problemem jest kwestia sprzedaży samochodu przed dokonaniem działu spadku - kiedy roszczenia do danego samochodu mają także inny spadkobiercy. W takim przypadku na sprzedaż pojazdu powinni wyrazić zgodę wszyscy z art. 78 ust. 1 prawa o ruchu drogowym, w razie przeniesienia na inną osobę własności pojazdu, dotychczasowy właściciel ma obowiązek przekazania nabywcy pojazdu - dowodu rejestracyjnego i karty pojazdu, jeśli była wydana. Nadto zgodnie z par. 4 ust. 2 rozporządzenia z dnia 22 lipca 2002 r. w sprawie rejestracji i oznaczenia pojazdów, w przypadku gdy dane odnoszące się do zbywcy zawarte w dokumentach dołączonych do wniosku o rejestrację są niezgodne z danymi właściciela zawartymi w dowodzie rejestracyjnym - jako dowód własności może posłużyć inny dokument potwierdzające fakt uprzedniego przeniesienia prawa własności pojazdu na sprzedającego (spadkobiercę). Należy także pamiętać, iż w przypadku rejestracji samochodu pochodzącego z zagranicy wymagane są również inne dodatkowe dokumenty określone szczegółowo w art. 72 ustawy Prawo o ruchu jakość naszego artykułu:Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.

Na mocy orzeczenia sądu spadek po zmarłej mamie został podzielony w częściach równych między syna, córkę i męża (1/3). W skład spadku wchodzi nieruchomość, w której syn i córka mają po 1/6 udziałów, a ojciec 2/3 udziałów. Pięć lat temu syn, za (ustną) zgodą ojca i siostry zamieszkał w rzeczonej nieruchomości, ponosząc znaczne nakłady na remont (ok. 80 tys. zł), na które rodzina również wyraziła zgodę. Od czasu zamieszkania ponosi także wszystkie koszty związane z utrzymaniem nieruchomości. Działu spadku nie było. Teraz siostra zażądała spłaty swojego udziału. Na jej korzyść została 3 lata temu przelana suma 15 tys. zł a konto ewentualnego wykupu. Pytanie: Jaki aparat prawny posiada siostra, aby zmusić brata do spłaty jej udziału w nieruchomości w tych okolicznościach? Czy brat jest zobowiązany do tej spłaty, pomimo że sugerował sprzedaż wspólnej nieruchomości, na co siostra nie wyraziła zgody. Do schedy spadkowej wchodzi jeszcze inna nieruchomość (zamieszkana przez ojca) i brat sugeruje siostrze rozliczenie w udziałach tej nieruchomości, na co ona nie wyraża zgody. Co z kosztami poniesionymi na remont i utrzymanie wspólnej nieruchomości? Jak takie sprawy przebiegają w sądzie? Dodam, że brat mieszka tam z żoną i małymi dziećmi. Prawo spadkobierców do współposiadania przedmiotów należących do spadku Jeżeli spadek przypadł kilku osobom, to w chwili śmierci spadkodawcy pomiędzy spadkobiercami powstała wspólność praw i obowiązków spadkowych. Zgodnie z art. 1035 Kodeksu cywilnego ( do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy współwłasności w częściach ułamkowych. Udziały poszczególnych spadkobierców w majątku spadkowym wynikają z dziedziczenia ustawowego lub z testamentu, jaki pozostawił spadkodawca. Do czasu przeprowadzenia działu spadku każdy ze spadkobierców ma prawo do współposiadania przedmiotów należących do spadku, a jednocześnie jest ograniczony w możliwości rozporządzania swoim udziałem w majątku spadkowym i aby takie rozporządzenie było skuteczne, konieczna jest zgoda pozostałych współspadkobierców. Jak podzielić przedmioty wchodzące w skład spadku? Co zatem w zaistniałej sytuacji może zrobić siostra? A no właśnie może wnieść do sądu wniosek o dział spadku. Zresztą w takiej sytuacji, w jakiej znaleźli się obecnie brat i siostra, tylko dział spadku może zażegnać powstały konflikt, skoro nie ma szans na polubowne załatwienie sprawy. Przeprowadzenie działu spadku ze zniesieniem współwłasności Należy pamiętać, iż wspólność majątku spadkowego jest stanem przejściowym. Aby przyznać każdemu ze spadkobierców określone przedmioty wchodzące w skład spadku i znieść wspólność praw i obowiązków należy dokonać działu spadku. Zgodnie z art. 1037 § 1 Kodeksu cywilnego dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy pomiędzy spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu, wydanego na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Przeprowadzenie umownego działu spadku jest możliwe tylko w sytuacji, kiedy istnieje zgoda wszystkich spadkobierców, co do dokonania działu spadku. Wszyscy spadkobiercy muszą się zgodzić co do warunków i sposobu działu. Jeżeli choćby jeden ze spadkobierców nie wyrazi zgody na dokonanie umownego działu spadku, zawarcie umowy nie będzie możliwe i wówczas pozostaje jedynie postępowanie sądowe. Zobacz również: Termin spłaty po podziale majątku Kto ustala wartość i skład spadku? Dokonanie działu spadku wymaga ustalenia składu i wartości spadku. Zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego wartość i skład spadku ustala sąd. Skład spadku jest ustalany przede wszystkim na podstawie oświadczeń uczestników i ewentualnie według spisu inwentarza, jeżeli został sporządzony. Jeżeli te oświadczenia są sprzeczne, sąd musi wyjaśnić te rozbieżności. W postępowaniu o dział spadku jego stan ustala się według chwili otwarcia spadku, a więc chwili śmierci spadkodawcy, a wartość spadku według cen z chwili dokonania działu spadku. Oznacza to, że przy podziale sąd będzie uwzględniał wartość nieruchomości na dzień dokonywania działu. Jeżeli uczestnicy zgodnie określą wartość przedmiotów wchodzących w skład spadku, sąd nie będzie ustalał wartości przedmiotów spadkowych. W przypadku sporu pomiędzy uczestnikami co do wartości poszczególnych przedmiotów spadkowych sąd powoła biegłego. Wydatki poniesione na nieruchomość będącą częścią spadku przyznanego kilku spadkobiercom Spadkobierca, który dokonał nakładów i wydatków na nieruchomość będzie mógł żądać zwrotu części tych nakładów, odpowiednio do udziałów w nieruchomości, od pozostałych spadkobierców. Oznacza to, że brat, który poniósł koszty remontu i 5-letniego utrzymania nieruchomości będzie mógł w trakcie postępowania o dział spadku żądać zwrotu od pozostałych spadkobierców czyli ojca i siostry części tych nakładów odpowiadających ich udziałom w nieruchomości. Brat powinien zatem zgromadzić wszystkie wydatki poniesione na nieruchomość i przedstawić je sądowi na rozprawie. Sąd na pewno uwzględni je przy dziale spadku. Jak sąd dokona działu spadku? Sąd może dokonać działu spadku na trzy sposoby: Przez podział fizyczny przedmiotów wchodzących w skład spadku, co oznacza, że poszczególne przedmioty zostają podzielone i przyznane spadkobiercom według wielkości ich udziałów w spadku. Jeżeli nie doprowadzi to do zniszczenia rzeczy, można również podzielić pojedynczą rzecz wchodzącą w skład spadku. W ramach tego podziału dopuszczalne jest ustalenie dopłat na rzecz niektórych spadkobierców, jeżeli nie da się podzielić spadku tak, aby wartość przedmiotów przyznanych spadkobiercą była równa udziałowi w spadku. Przez przyznanie niektórych przedmiotów ze spadku jednemu albo kilku spadkobiercom z ustaleniem obowiązków spłat na rzecz pozostałych spadkobierców. Przez podział cywilny składników majątkowych, co oznacza sprzedaż majątku spadkowego i podział uzyskanych ze sprzedaży środków pomiędzy spadkobierców według wielkości ich schedy spadkowej. Podstawowym sposobem podziału rzeczy wspólnej jest podział fizyczny. Zgodnie z art. 211 każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości. Zobacz również: Prawo spadkowe podział majątku Spłata pozostałych spadkobierców czy sprzedaż odziedziczonej nieruchomości? W przedstawionej przez Panią sytuacji należałoby zatem wnosić albo o przydzielenie nieruchomości konkretnym spadkobiercom z obowiązkiem spłaty pozostałych oraz rozliczeniem poniesionych nakładów, albo o sprzedaż nieruchomości i podzielenie się pieniędzmi stosownie do wielkości udziałów. Podział nieruchomości poprzez sprzedaż następuje na podstawie przepisów dotyczących sprzedaży nieruchomości w postępowaniu egzekucyjnym. Taka sprzedaż nie jest jednakże zbyt opłacalna. Po pierwsze współwłaściciele muszą ponieść koszty komornika oraz biegłego powołanego przez niego w celu wyceny nieruchomości. Po drugie często zdarza się, że wartość nieruchomości oszacowana przez biegłego odbiega od ceny, za jaką można by zbyć nieruchomość na wolnym rynku (często na niekorzyść właścicieli). Po trzecie należy pamiętać, że najniższa suma, za którą nieruchomość można nabyć na pierwszej licytacji (cena wywołania), wynosi trzy czwarte sumy oszacowania (art. 965 czyli zwykle trzy czwarte ceny rynkowej. Jeżeli pierwsza licytacja nie przyniesie rezultatu, w grę wchodzi druga licytacja i cena wywołania stanowi dwie trzecie sumy oszacowania. Cena ta jest najniższa, za którą można nabyć nieruchomość (art. 983 Może się także zdarzyć, że nieruchomość nie znajdzie nabywców, a wówczas i tak będzie trzeba ponieść koszty komornika i biegłego. Najlepiej zatem, pomimo animozji, spróbować jednak porozumieć się co do wysokości spłat lub ewentualnej sprzedaży, żeby niepotrzebnie nie wszczynać postępowania o dział spadku i nie narażać się na dodatkowe koszty (np. związane z powołaniem biegłego). Takie sprawy mogą trwać bardzo długo w sytuacji, gdy nie ma zgody co do podziału nieruchomości. Dlatego najlepiej sprawę załatwić polubownie chociaż sąd i tak będzie Państwa do tego skłaniał. Jeżeli porozumienie nie będzie możliwe, to pozostanie złożenie w sądzie wniosku o dział spadku. Taki wniosek może złożyć każdy spadkobierca. Sąd po zbadaniu całej sprawy i dbając o interesy wszystkich spadkobierców podzieli samodzielnie spadek. Proszę zatem na spokojnie przeanalizować sprawę i spróbować porozumieć się między spadkobiercami co do podziału spadku. Jeśli nie uda się ugodowo załatwić sprawy, to czeka Państwa sprawa sądowa. Zobacz również: Współwłasność nieruchomości, a śmierć współwłaściciela Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼

Dwa lata temu rodzice aktem notarialnym darowali mi mieszkanie, zachowując sobie prawo mieszkania w nim do śmierci. W chwili przekazywania wartość mieszkania wynosiła 80 000 zł, rok później zmarła mama, a niedawno tata. Wiem, że do zachowku trzeba wyliczyć udziały spadkowe, ale czy od darowizny też płaci się zachowek? Jeśli tak, to komu i jak wyliczyć te udziały? Mam jednego brata (jest na rencie), drugi brat nie żyje, zmarł przed rodzicami, pozostawiając troje dzieci. Mieszkanie, o które chodzi, jest małe, wybudowane tuż po wojnie. Niedawno dokonałam w nim remontu o wartości ok. 15 000 zł. Uprawnienie do żądania zachowku Zgodnie z art. 991 § 1 Kodeksu cywilnego zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału (zachowek). Na podstawie art. 991 § 1 Kodeksu cywilnego zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału (zachowek). Zgodnie z § 2 ww. artykułu, jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia. W oparciu o art. 996 zapis windykacyjny oraz darowiznę dokonane przez spadkodawcę na rzecz uprawnionego do zachowku zalicza się na należny mu zachowek. Jeżeli uprawnionym do zachowku jest dalszy zstępny spadkodawcy, zalicza się na należny mu zachowek także zapis windykacyjny oraz darowiznę dokonane przez spadkodawcę na rzecz jego wstępnego. Do dnia r. art. 996 mówił, że darowiznę uczynioną przez spadkodawcę uprawnionemu do zachowku zalicza się na należny mu zachowek. Jeżeli uprawnionym do zachowku jest dalszy zstępny spadkodawcy, zalicza się na należny mu zachowek także darowiznę uczynioną przez spadkodawcę wstępnemu uprawnionego. Tak więc ze względu na wymienione przepisy zarówno wnukowie zmarłych rodziców (dzieci Pani zmarłego brata) jak i Pani drugi brat odziedziczyliby część nieruchomości, którą na rzecz Pani przepisali rodzice. Tym samym pojawia się po ich stronie uprawnienie do żądania należnego im zachowku w wysokości 2/3 tego, co dziedziczyliby, gdyby doszło do dziedziczenia ustawowego (o ile są małoletni albo trwale niezdolni do pracy) lub ½ tego udziału w pozostałych przypadkach. Zobacz również: Jak obliczyć udział w spadku? Procentowe wyliczenie zachowków – przykład Przykładowo wyliczymy zachowek po każdym z rodziców: 1) Po śmierci Pani mamy: W pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku. Według § 2 tego artykułu, jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych. Spadek po zmarłej z mocy prawa nabyli Pani, Pani ojciec oraz dwóch Pani braci (udział, który przypadłby zmarłemu bratu przypada w równych częściach jego dzieciom) po ¼ dla każdego spadkobiercy. Jeżeli przyjąć, że Pani mama nie pozostawiła nic w spadku, to podstawą obliczenia zachowku będzie 0 (wartość spadku) + wartość darowizny na rzecz Pani. Spadkobiercy ustawowi (czyli Pani brat i dzieci zmarłego brata) mogą żądać zachowku o wartości 1/8 spadku (1/2 z 1/4) lub 1/6 (2/3 z 1/4), jeżeli uprawniony do zachowku jest nieletni lub trwale niezdolny do pracy. Jako że podstawą obliczenia zachowku jest udział ½ wartości darowizny (zakładam że mieszkanie było współwłasnością Pani rodziców, a więc po śmierci każdego z nich do spadku wejdzie po ½ udziału), to uprawnieni do zachowku mogą żądać od Pani zachowku o wartości udziału 1/16 (1/8 z 1/2) lub udziału 1/12 (1/6 z 1/2), w przypadku trwałej niezdolności do pracy lub niepełnoletności. 2) Po śmierci Pani ojca: Spadek po zmarłym nabyli Pani oraz dwójka Pani braci (udział, który przypadłby zmarłemu bratu przypada w równych częściach jego dzieciom) po 1/3 dla każdego spadkobiercy. Jeżeli przyjąć, że Pani ojciec nie pozostawił nic w spadku, to podstawą obliczenia zachowku będzie 0 (wartość spadku) + wartość darowizny na rzecz Pani. Spadkobiercy ustawowi (czyli Pani brat i dzieci zmarłego brata) mogą żądać zachowku o wartości 1/6 spadku (1/2 z 1/3) lub 2/9 (2/3 z 1/3), jeżeli uprawniony do zachowku jest nieletni lub trwale niezdolny do pracy. Jako że podstawą obliczenia zachowku jest udział ½ wartości darowizny, która weszła w skład spadku po ojcu, to uprawnione do zachowku osoby mogą żądać od Pani zachowku o wartości udziału 1/12 (1/6 z 1/2) lub udziału 1/9 (2/9 z 1/2), w przypadku trwałej niezdolności do pracy lub niepełnoletności. Zobacz również: Rozliczenie nakładów w sprawie o zachowek Przedawnienie roszczenia o zachowek Roszczenie o zachowek, tak jak każde roszczenie majątkowe (tzn. posiadające wymierną wartość materialną), podlega przedawnieniu (art. 117 § 1 Zgodnie z przepisem art. 1007 § 1 „roszczenia uprawnionego z tytułu zachowku oraz roszczenia spadkobierców o zmniejszenie zapisów zwykłych i poleceń przedawniają się z upływem lat pięciu od ogłoszenia testamentu” (za roszczenie przeciwko osobie obowiązanej do uzupełnienia zachowku z tytułu otrzymanych od spadkodawcy zapisu windykacyjnego lub darowizny przedawnia się z upływem lat pięciu od otwarcia spadku czyli zasadniczo śmierci spadkodawcy). Przepis art. 1007 § 1 jest w zakresie swojego uregulowania jasny, nie pozostawia żadnej swobody interpretacyjnej i nie przewiduje żadnych wyjątków (tak również orzeczenie Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 16 czerwca 2000 r., sygn. IV CKN 58/2000). Pierwszym sposobem „obrony” przed wypłatą zachowku w wysokości ustalonej w powyższy sposób jest ustalenie, czy rodzice dokonywali za swojego życia darowizn na rzecz pozostałych dzieci (wnuków). Darowizny w rodzinie a wysokość zachowku Zgodnie z art. 994 § 1 przy obliczaniu zachowku nie dolicza się do spadku drobnych darowizn, zwyczajowo w danych stosunkach przyjętych, ani dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku, darowizn na rzecz osób nie będących spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku. Przechodząc do ustalenia samej wartości zachowku, stwierdzić należy, że ustala się go biorąc za podstawę stan spadku z chwili śmierci spadkodawcy (moment otwarcia spadku), natomiast wartość tego spadku ustalana jest według cen z daty orzekania o zachowku – świadczy o tym treść też poniższych wyroków: W Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 16 czerwca 2010 r. sygn. I ACa 522/10 stwierdzono że: „Dla rozpoznania istoty sprawy o zachowek konieczne jest ustalenie składu majątku spadkowego według stanu na chwilę otwarcia spadku”. W innym wyroku Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 14 marca 2008 r. sygn. IV CSK 509/07 wysnuto tezę iż: „Punktem odniesienia przy obliczaniu stanu czynnego spadku dla potrzeb obliczenia wysokości należnego zachowku może być jedynie chwila otwarcia spadku będąca chwilą śmierci spadkodawcy (art. 922 § 1, art. 924 i 925 Ustalanie składu spadku, mianowicie różnicy między wartością stanu czynnego spadku (aktywów) i wartością stanu biernego spadku (pasywów), następuje więc, co do zasady, według reguł określonych w art. 922 nie uwzględnia się jedynie zapisów i poleceń oraz oczywiście długów z tytułu zachowku”. Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego – Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 17 maja 1985 r. sygn. III CZP 69/84 „Obliczanie zachowku następuje na podstawie wartości spadku ustalonej według cen z daty orzekania o roszczeniach z tego tytułu”. Natomiast w Uchwale Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 26 marca 1985 r. sygn. III CZP 75/84, która ma moc zasady prawnej, stwierdzono, że: „Obliczanie zachowku następuje na podstawie wartości spadku ustalonej według cen z daty orzekania o roszczeniach z tego tytułu”. Nakłady poczynione na nieruchomość doliczaną do obliczenia zachowku Tak więc niestety, jeżeli Pani nakłady na mieszkanie zostały dokonane przed śmiercią rodziców (polepszając standard mieszkania), to jako podstawę obliczenia zachowku przyjmie się stan mieszkania jaki był w momencie śmierci każdego z rodziców. Jeżeli natomiast poczyniła Pani nakłady na lokal jeszcze zanim nastąpiła darowizna na Pani rzecz, to nakłady te, jakie poczyniła Pani na nie swoją wówczas jeszcze nieruchomość, nie mogą zostać już uwzględnione, powodując tym samym obniżenie zachowków dla osób uprawnionych. W Wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 21 października 2010 r. sygn. VI ACa 332/10 znalazło się w uzasadnieniu stwierdzenie że: „Sąd Okręgowy wskazał, iż dokonując obliczenia zachowku należy ustalić tzw. czystą wartość spadku, tj. wartość stanowiącą różnicę pomiędzy wysokością aktywów wchodzących w skład spadku a wysokością długów spadkowych (…). Sąd Okręgowy dodał, iż od wartości spadku odlicza się także długi spadkodawcy wobec spadkobierców, a obliczenie zachowku następuje na podstawie wartości spadku ustalonej według cen z daty orzekania o roszczeniach z tego tytułu”. Zatem długi, jakie mieliby Pani rodzice względem Pani (jeżeli np. dokonała Pani remontu mieszkania jeszcze przed podarowaniem go Pani), należałoby zaliczyć do długów spadkowych i obniżyć tym samym wartość zachowku należnego uprawnionym. Inwestując np. 15 000 zł w nie swoją wówczas nieruchomość, można twierdzić, że faktycznie była to pożyczka uczyniona na rzecz rodziców i obowiązek zwrotu stosownej kwoty wchodzi do długów spadkowych (pomniejszających wartość czynną spadku, a tym samym i zachowek dla osób uprawnionych). Można także twierdzić, że owe 15 000 zł były nakładami czynionymi na nie swoją rzecz, a rodzice uzyskali tym samym względem Pani korzyść majątkową bez podstawy prawnej. Zgodnie z art. 405 Kodeksu cywilnego, kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. To roszczenie (o zwrot) również wchodzi do długów spadkowych i pomniejszy odpowiednio wartość czynną spadku. Zobacz również: Darowizna udziału w nieruchomości Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼

Z chwilą śmierci spadkodawcy spadek ulega otwarciu a spadkobiercy nabywają prawa do majątku spadkowego. Powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu. Zgodnie z Kodeksem cywilnym w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. W przypadku braku zstępnych (dzieci, wnuki) spadkodawcy powołani są do spadku z ustawy jego małżonek i rodzice. Te i kolejne zasady dotyczące spadku i dziedziczenia ustawowego szczegółowo uregulowane są w art. 922 i kolejnych Kodeksu cywilnego. Spadkodawca może dowolnie rozporządzić swoim majątkiem np. sporządzając testament albo w drodze wcześniej dokonanej darowizny (np. darując komuś cenny składnik majątku). Zdarza się, że zapisy testamentowe oraz wcześniejsze czynności spadkobiercy (np. darowanie komuś mieszkania, domu) pomijają blisko spokrewnione z nim osoby. Do ochrony słusznych praw osób bliskich spadkodawcy służy zachowek. Jest to uprawnienie bliskich krewnych spadkodawcy (dzieci, wnuków, rodziców, małżonka) do żądania zapłaty określonej kwoty od osób, które nabyły prawa do spadku ich kosztem. Zatem jeżeli dziecko, wnuk, rodzic lub małżonek zostali pominięci przez spadkodawcę mają prawo dochodzić roszczenia o zachowek. Prawo do zachowku można zrealizować albo poprzez pisemną ugodę dotyczącą zapłaty zachowku (zalety: mniejsze koszty i krótszy czas realizacji) albo poprzez pozew o zapłatę zachowku złożony do sądu (zasadniczo jest to wariant droższy i dłużej trwający mając szczególnie na względzie to, że po uzyskaniu korzystnego orzeczenia sądu konieczna może się okazać egzekucja komornicza). Komu przysługuje zachowek? Prawo do zachowku przysługuje (art. 991. § 1 Kodeksu cywilnego) zstępnym (tj. dzieciom, wnukom, itd.), małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy. Prawo do zachowku nie przysługuje: powinowatym (np. teściowi, synowej), osobom, które zostały wydziedziczone w testamencie, osobom, które zostały uznane za niegodne dziedziczenia, osobom, które zrzekły się dziedziczenia, spadkobiercom, którzy odrzucili spadek, małżonkowi, który w chwili śmierci spadkodawcy pozostawał z nim w separacji, małżonkowi, wobec którego spadkodawca wniósł uzasadniony pozew o rozwód z jego wyłącznej winy, osobom uprawnionym do zachowku, które otrzymały już od spadkodawcy darowizny o wartości, która jest co najmniej równa wartości przypadającego im zachowku. W tym miejscu warto zaznaczyć, że spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych, małżonka i rodziców zachowku (wydziedziczenie), jeżeli uprawniony do zachowku: wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego; dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci; uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych. Przyczyna wydziedziczenia uprawnionego do zachowku powinna wynikać z treści testamentu. Spadkodawca nie może jednak wydziedziczyć uprawnionego do zachowku, jeżeli mu przebaczył. Jak oblicza się zachowek? Pierwszym krokiem w drodze do ustalania wysokości kwoty należnego zachowku jest określenie należnego ułamka wartości udziału spadkowego dla osoby uprawnionej. Jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny (dziecko, wnuk spadkodawcy) jest małoletni - należy się dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym. W pozostałych wypadkach należy się połowa wartości udziału spadkowego, który przypadałby osobie uprawnionej do spadkobrania przy dziedziczeniu ustawowym. W drugim kroku oblicza się tzw. substrat zachowku, który równa się czystej wartości spadku wraz z wartością darowizn podlegających doliczeniu. Obliczaniem czystej wartości spadku zajmują się biegli (czysta wartość spadku to w uproszczeniu aktywa spadkowe minus pasywa, czyli długi). W kolejnym kroku ustala się konkretną wartość kwoty zachowku dla danej osoby biorąc pod uwagę przepisy spadkowe Kodeksu cywilnego oraz wyliczony substrat zachowku. Przy obliczaniu wartości kwoty należnego zachowku bierze się pod uwagę szereg zasad i czynników. Zgodnie z art. 992 Kodeksu cywilnego przy ustalaniu (ułamkowego) udziału spadkowego stanowiącego podstawę do obliczania zachowku uwzględnia się także spadkobierców niegodnych oraz spadkobierców, którzy spadek odrzucili, natomiast nie uwzględnia się spadkobierców, którzy zrzekli się dziedziczenia albo zostali wydziedziczeni. Jednocześnie przy obliczaniu zachowku nie uwzględnia się zapisów zwykłych i poleceń, natomiast dolicza się do spadku darowizny oraz zapisy windykacyjne dokonane przez spadkodawcę. Ponadto przy obliczaniu zachowku nie dolicza się do spadku drobnych darowizn, zwyczajowo w danych stosunkach przyjętych, ani dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku, darowizn na rzecz osób niebędących spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku. Z kolei przy obliczaniu zachowku należnego dziecku / wnukowi nie dolicza się do spadku darowizn uczynionych przez spadkodawcę w czasie, kiedy nie miał zstępnych (dzieci). Choć nie dotyczy to jednak wypadku, gdy darowizna została uczyniona na mniej niż trzysta dni przed urodzeniem się zstępnego. Przy obliczaniu zachowku należnego małżonkowi nie dolicza się do spadku darowizn, które spadkodawca uczynił przed zawarciem z nim małżeństwa. Warto też mieć na uwadze, że jeżeli uprawnionym do zachowku jest zstępny spadkodawcy, zalicza się na należny mu zachowek poniesione przez spadkodawcę koszty wychowania oraz wykształcenia ogólnego i zawodowego, o ile koszty te przekraczają przeciętną miarę przyjętą w danym środowisku. Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL Kup licencję

Spadek swobodny Spadek swobodny jest to fizyczne pojęcie, które w uproszczony sposób opisuje ruch ciała, które na początku znajdowało się w spoczynku i w reakcji na siłę grawitacji zaczęło się poruszać (spadać). Pamiętajcie, że w szkole średniej nie uwzględniamy oporów powietrza, dlatego z obliczeń może wam wyjść, że kamień spada tak samo jak piórko (co było by prawdą gdyby spadały w próżni). Tak więc rozpatrujemy wyłącznie oddziaływanie siły grawitacji danego obiektu np. ziemi na nasze ciało, które spada swobodnie. Uproszczeniem jest również przyjęcie stałego współczynnika grawitacji, który najczęściej opisujemy jako $g=9,81 [\frac{m}{s^2}]$ lub nawet równego $10$, pamiętajcie, przyspieszenie ziemskie w różnych miejscach na ziemi jest inne, najmniejsze jest na równiku a największe na biegunach (bo ziemia jest spłaszczona), ogólnie im bliżej środka ziemii tym wartość przyspieszenia ziemskiego jest w spadku swobodnym porusza się ruchem jednostajnie przyspieszonym. Możemy więc stosować wzory na przyspieszenie: $a=\frac{V}{t}$ oraz $S=\frac{a\cdot t^2}{2}$z małą zmianą przyspieszenie $a$ zastąpimy przyspieszeniem ziemskim $g$, natomiast przebytą drogę $S$ zamienimy na przebytą wysokość $h$, w wyniku tego i po małym przekształceniu otrzymamy:${\color{DarkRed}{V=g\cdot t}}$ oraz ${\color{DarkRed}{h=\frac{g\cdot t^2}{2}}}$ gdzie:$V$ - prędkość ciała w danym momencie $[\frac{m}{s}]$$g$ - przyspieszenie ziemskie, wynosi $9,81\: [\frac{m}{s^2}]$, może być inne jeśli ciało było by np. na księżycu wyniosłoby $g_k=1,622[\frac{m}{s^2}]$$t$ - czas $[s]$$h$ - wysokość jaką przebyło ciało $[m]$Jednak jeśli chcemy obliczyć na jakiej wysokości aktualnie znajduje się ciało od poziomu zero powinniśmy skorzystać z wzoru:${\color{DarkRed}{h=h_0-\frac{g\cdot t^2}{2}}}$gdzie:$h$ - wysokość na jakiej się znajduje ciało $[m]$$h_0$ - wysokość początkowa ciała $[m]$$g$ - przyspieszenie ziemskie, wynosi $9,81\: [\frac{m}{s^2}]$, może być inne jeśli ciało było by np. na księżycu wyniosłoby $g_k=1,622[\frac{m}{s^2}]$$t$ - czas $[s]$Aby wyprowadzić jeszcze jeden wzór powinniśmy skorzystać z zasady zachowania energii. W naszym przypadku ciało posiada energię potencjalną i kinetyczną. jednak na samym początku zanim jeszcze zaczęło spadać posiadało zerową energie kinetyczną (bo prędkość ciała była równa zero) oraz maksymalną energię potencjalną, natomiast w momencie zetknięcia z podłożem, w najniższym punkcie lotu sytuacja się odwraca - energia kinetyczna jest maksymalna (bo prędkość ciała na dole jest największa) oraz energia potencjalna wynosi zero (bo wysokość ciała wynosi zero). W takim przypadku możemy powiedzieć, że energia kinetyczna ciała w punkcie 3 jest równa energii potencjalnej ciała w punkcie 1, czyli: $E_k=E_p$$\frac{m\cdot V^2}{2}=m\cdot g \cdot h$co po przeksztąłceniu daje nam:${\color{DarkRed}{V=\sqrt{2\cdot g\cdot h}}}$Wzory zaznaczone kolorem ciemnoczerwonym, oraz ich przekształcenia dają nam wszystkie potrzebne wzory do obliczania spadku prędkość:${\color{DarkBlue}{V=g\cdot t}}$ lub ${\color{DarkBlue}{V= \sqrt{2\cdot g\cdot h}}}$na wysokość:${\color{DarkBlue}{h=\dfrac{g\cdot t^2}{2}}}$ lub ${\color{DarkBlue}{h=\dfrac{V^2}{2\cdot g}}}$ ewentualnie ${\color{DarkRed}{h_1=h_0-\frac{g\cdot t^2}{2}}}$na czas:${\color{DarkBlue}{t=\dfrac{V}{g}}}$ lub ${\color{DarkBlue}{t=\sqrt{\dfrac{2\cdot h}{g}}}}$ gdzie:$V$ - prędkość ciała w danym momencie $[\frac{m}{s}]$$g$ - przyspieszenie ziemskie, wynosi $9,81\: [\frac{m}{s^2}]$, może być inne jeśli ciało było by np. na księżycu wyniosłoby $g_k=1,622[\frac{m}{s^2}]$$t$ - czas $[s]$$h$ - wysokość jaką przebyło ciało $[m]$$h_1$ - wysokość na jakiej się znajduje ciało $[m]$ $h_0$ - wysokość początkowa ciała $[m]$

Coraz więcej osób wpada w pętlę zadłużenia. Często rodzina zmarłego nie ma świadomości, że pozostawił on po sobie długi, które wchodzą do masy spadkowej. Spadek to nie tylko aktywa, np. mieszkanie, samochód, oszczędności, ale także pasywa, czyli długi, których nie spłacił spadkodawca. Art. 992 § 1 Kodeksu cywilnego stanowi, iż zarówno prawa majątkowe i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Jeśli zostaliśmy spadkobiercami, warto dołożyć wszelkich starań, aby ustalić jaki rzeczywisty majątek pozostawił zmarły. Działaniami tymi będzie przejrzenie dokumentów i korespondencji jaka została w domu (być może wśród nich będą np. dokumenty dotyczące kredytów, pożyczek, monity, dokumentacja komornicza lub inne) wypytanie rodziny i znajomych czy wiedzą o jakichś długach. Jeżeli po wykonaniu tych czynności okaże się, iż zmarły pozostawił długi bądź nie da się tego ustalić, to jeśli nie podejmiemy odpowiednich czynności, spadek zamiast korzyści może przynieść poważne obciążenie finansowe. Kiedy odziedziczymy długi Przepisy spadkowe przewidują określone terminy dla podjęcia stosownych działań, które zapewnią ochronę przed poniesieniem odpowiedzialności za długi spadkowe. Odpowiedź na pytanie, kiedy odziedziczymy długi zależy więc od tego, czy i w jakim czasie od momentu, w którym dowiedzieliśmy się o tytule swojego powołania do spadku (co niekiedy może nastąpić po wielu miesiącach, a nawet latach od zgonu), podejmiemy odpowiednie kroki prawne. W przypadku spadkobiercy, który dziedziczy z ustawy w pierwszej kolejności, momentem dowiedzenia się o tytule powołania do spadku, jest data dowiedzenia się o śmierci spadkodawcy; dla dalszego spadkobiercy ustawowego, który wchodzi do spadku po odrzuceniu spadku przez spadkobiercę dziedziczącego w pierwszej kolejności, momentem tym będzie data dowiedzenia się o odrzuceniu spadku przez spadkobiercę dziedziczącego w pierwszej kolejności. W przypadku zaś spadkobiercy testamentowego, momentem dowiedzenia się o tytule powołania do spadku, jest data dowiedzenia się o powołaniu go do spadku w testamencie. Zasady dziedziczenia ustawowego oraz testamentowego omawiamy w dziale Dziedziczenie ustawowe i testamentowe Każdy, kto jest spadkobiercą ustawowym bądź spadkobiercą testamentowym powinien pamiętać, że w terminie 6 miesięcy od dowiedzenia się o tytule swojego powołania do spadku może złożyć oświadczenie, czy spadek przyjmuje (wprost bądź z dobrodziejstwem inwentarza) czy odrzuca. Przyjęcie spadku wprost oznacza, iż spadkobierca dziedziczy wszystko, a tym samym ponosi odpowiedzialność za długi zmarłego bez żadnych ograniczeń i z całego swego majątku. Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza oznacza, że spadkobierca odpowiada za długi zmarłego tylko do wysokości wartość dóbr, jakie odziedziczył. Przykładowo: spadkodawca pozostawił dług w wysokości zł i samochód wart zł - spadkobierca, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza, odpowiada za ten dług do wysokości zł. Odrzucenie spadku oznacza, iż spadkobierca odrzuca wszystko, czyli majątek i długi. Po upływie 6 miesięcy, w przypadku braku reakcji ze strony spadkobiercy, przyjęcie spadku następuje „z mocy prawa” - przy czym w zależności od daty śmierci spadkodawcy, jest to przyjęcie spadku wprost (jeśli zgon nastąpił przed bądź przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza (jeśli zgon nastąpił począwszy od dnia Takie rozróżnienie jest wynikiem nowelizacji przepisów, której dokonano, aby wyjść naprzeciw oczekiwaniom osób, które często z powodów niezawinionych znajdowały się w sytuacji zagrożenia obarczenia długami spadkowymi swoich krewnych. Spadkobierca będący osobą niemającą pełnej zdolności do czynności prawnych (osoba małoletnia, częściowo ubezwłasnowolniona, całkowicie ubezwłasnowolniona), jak i taki spadkobierca, co do którego istnieją podstawy do całkowitego ubezwłasnowolnienia, który nie złoży w terminie 6 miesięcy oświadczenia o przyjęciu bądź odrzuceniu spadku - zawsze przyjmuje spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Jednak w sytuacji, gdy jest prawdopodobne, że dziecko/osoba ubezwłasnowolniona odziedziczy tylko długi zalecamy, aby rozważyć odrzucenie spadku w jej imieniu. Aby odrzucić spadek w imieniu małoletniego dziecka/osoby ubezwłasnowolnionej, konieczne jest w pierwszej kolejności uzyskanie przez rodzica bądź opiekuna prawnego zgody sądu rodzinnego na dokonanie tej czynności – a następnie, po uprawomocnieniu się postanowienia sądu, złożenie w imieniu dziecka oświadczenia przed notariuszem bądź przed sądem. Prosimy o zapoznanie się z szczegółowymi informacjami w dziale Odrzucenie spadku w imieniu dziecka oraz osoby ubezwłasnowolnionej. W dalszej części opracowania wskażemy, jak w określonych sytuacjach złożenie bądź niezłożenie oświadczenia spadkowego i inne działania ochronią nas przed możliwością odziedziczenia długów. Długi spadkowe po osobach zmarłych przed dniem r. Powyżej wskazaliśmy, iż spadkobierca może w terminie 6 miesięcy od daty, w której dowiedział się o śmierci spadkodawcy złożyć oświadczenie, czy spadek przyjmuje (wprost bądź z dobrodziejstwem inwentarza) czy odrzuca. Oświadczenie to może złożyć przed notariuszem bądź przed sądem. Pamiętać należy, że w wyniku odrzucenia spadku przez spadkobiercę, spadek ten przechodzi na dalszych spadkobierców powołanych do spadku w następnej kolejności. Przykładowo, w przypadku dziedziczenia ustawowego, gdy spadek po zmarłym ojcu odrzuci jego córka, spadek ten przechodzi na dzieci córki, czyli na wnuki zmarłego, które – jeśli nie chcą dziedziczyć – również powinny odrzucić spadek; termin 6 miesięcy do złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku biegnie dla nich od dowiedzenia się o odrzuceniu spadku przez ich matkę. Jeżeli spadkobierca nie złoży w terminie 6 miesięcy oświadczenia, czy spadek przyjmuje, czy odrzuca – po upływie tego terminu przyjmuje spadek wprost. Dlatego dla zapewnienia sobie ochrony przed odziedziczeniem długów niezmiernie ważne jest ustalenie rzeczywistego majątku zmarłego. Jeżeli w wyniku tego ustalenia okaże się, iż zmarły pozostawił długi bądź nie da się tego ustalić, warto zastanowić się, czy (1) nie odrzucić spadku bądź (2) przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Możliwa jest bowiem sytuacja, w której spadkobierca nie otrzymał w spadku nic materialnego, jakichkolwiek dóbr - a mimo to będzie spłacał długi spadkodawcy (spadkiem mogą być również same długi). Dotyczy to wyłącznie spadku po osobach, które zmarły do dnia 18 października 2015 r. Długi spadkowe po osobach zmarłych od dnia r. Podobnie, jak w sytuacji spadku po zmarłych przed r. tj. przed nowelizacją zwiększającą ochronę prawną przed dziedziczeniem długów, spadkobierca może spadek przyjąć bądź odrzucić. Różnica polega na tym, iż brak oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania do spadku, oznacza przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza, a nie przyjęcie spadku wprost, jak to było dotychczas. (art. 1015 § 2 KC). Zgodnie z nowymi przepisami, w razie braku oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku, spadkobierca odpowiada za długi spadkowe w sposób ograniczony (tj. do wysokości wartości aktywów), w miejsce wcześniej obowiązującej zasady odpowiedzialności nieograniczonej. Odmiennie też wygląda sposób spisania składników spadku. Przed nowelizacją spis inwentarza mógł sporządzić jedynie komornik sądowy. Zmiana przepisów zakłada możliwość przygotowania wykazu inwentarza przez samego spadkobiercę (spadkobierców), który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Taki wykaz może zostać złożony w sądzie, jak i przed notariuszem. Odrzucenie spadku po terminie Biegnący dla spadkobiercy termin 6 miesięcy na złożenie oświadczenia spadkowego nie podlega przedłużeniu. Jedynie w wyjątkowych przypadkach – spadkobierca, który pod wpływem błędu lub groźby złożył wadliwe oświadczenie bądź nie złożył żadnego oświadczenia w tym terminie, może uchylić się od skutków prawnych i złożyć skutecznie prawidłowe oświadczenie. Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku jak i niezachowania terminu do złożenia oświadczenia wymaga zatwierdzenia przez sąd. Przed sądem należy udowodnić, iż rzeczywiście działało się pod wpływem błędu (np. nie wiedziało się o długach spadkowych gdyż zostało się wprowadzonym w błąd przez pozostałych spadkobierców) lub groźby i nie można niestety się tłumaczyć nieznajomością prawa. Termin do uchylenia się od skutków prawnych wynosi: w razie błędu - rok od jego wykrycia, a w razie groźby - rok od chwili, kiedy stan obawy ustał. Wskazane jest, aby przed złożeniem wniosku do sądu skorzystać z konsultacji prawnej. Stwierdzenie nabycia spadku i dział spadku Spadkobierca może przeprowadzić postępowanie spadkowe przed notariuszem, uzyskując tzw. poświadczenie dziedziczenia (dotyczy to przypadków, gdy nie ma jakiegokolwiek sporu między spadkobiercami co o tego, kto dziedziczy i w jakim udziale i wszyscy stawią się u notariusza) bądź przed sądem, uzyskując postanowienie o stwierdzenie nabycia spadku. Jedynie te dwa dokumenty stanowią dowód tego, że jest się czyimś spadkobiercą i będą one honorowane przez wszelakie urzędy, instytucje czy inne osoby trzecie. Z wnioskiem do sądu o stwierdzenie nabycia spadku może również wystąpić wierzyciel zmarłego, jeśli chce następnie dochodzić zapłaty długu od spadkobierców - a spadkobiercy tego postępowania nie przeprowadzili. Po uzyskaniu postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku bądź notarialnego aktu poświadczenia dziedziczenia, dział spadku pomiędzy spadkobiercami może nastąpić na podstawie umowy o dział spadku zawartej pomiędzy spadkobiercami lub w wyniku postępowania sądowego. Jeśli do spadku wchodzi nieruchomość – umowa o dział spadku musi być zawarta przed notariuszem. Odpowiedzialność kilku spadkobierców za długi spadkowe Jeżeli spadkobierców jest kilku, do czasu zanim podzielą spadek, za długi spadkowe odpowiadają solidarnie. Oznacza to, że wierzyciel może żądać spłaty całości długu od każdego z nich, zaś spłacenie długu przez jednego ze spadkobierców, zwalnia pozostałych z odpowiedzialności względem wierzyciela. Jednak ten spadkobierca, który spłacił dług zmarłego, może żądać od pozostałych spadkobierców zwrotu tego co zapłacił wierzycielowi w częściach, które odpowiadają wielkości ich udziałów spadkowych. Działowi spadku podlegają jedynie aktywa spadkowe. Spadkobiercy nie mogą skutecznie względem wierzycieli umówić się co do podziału pomiędzy siebie długów spadkowych np. poprzez zawarcie pomiędzy sobą umowy, że jeden z nich przejmie na siebie długi spadkowe, zwalniając pozostałych z odpowiedzialności za ich spłatę. Umowa taka odnosi skutek jedynie pomiędzy umawiającymi się spadkobiercami i nie ma wpływu na odpowiedzialność spadkobierców za długi zmarłego wobec wierzyciela – chyba że wierzyciel będzie stroną umowy i zwolni pozostałych spadkobierców z długu. Jeśli wierzyciel zażąda spłaty długów od spadkobiercy – spadkobierca powinien w pierwszej kolejności sprawdzić, czy dług ten nie jest przedawniony, gdyż wówczas ma prawo skutecznie uchylić się od zapłaty. Podatek od spadku Co do zasady, nabycie spadku – aktywów, wiąże się powstaniem obowiązku podatkowego i należy złożyć w urzędzie skarbowym stosowaną deklarację podatkową. Spadkobiercy będący małżonkiem, zstępnym, wstępnym, pasierbem, rodzeństwem, ojczymem czy macochą, którzy zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku (bądź od sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia), zostają zwolnieni z opłacenia podatku z tego tytułu. Niedochowanie tego terminu powoduje że muszą opłacić podatek od spadku na ogólnych warunkach. Wpłacam DAR Jeśli nasz poradnik był pomocny - prosimy Cię o wpłatę kilkuzłotowej darowizny oraz przekazanie 1% podatku na sfinansowanie stypendiów przekazywanych przez nasze Stowarzyszenie dla dzieci w ciężkim stanie klinicznym. Dziękujemy! Publikacja jest finansowana przez Narodowy Instytut Wolności - Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich na lata 2014 – 2020 oraz Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018 – 2030 (nowa wersja, strona w przygotowaniu).

Spis treści Zwolnienie z podatek od spadku Wysokość podatku od spadku 2020 Podatek od spadków i darowizn Ile wynosi podatek od spadku? Jak obliczyć podatek od spadku?Zwolnienie z podatek od spadku Zacznijmy nietypowo – od zwolnienia z podatku od spadku. Co do zasady bowiem, najbliższa rodzina (zgodnie z art. 4a ust. 1 Ustawy o podatku od spadków i darowizn z 1983 r.), czyli: zstępni, czyli dzieci, wnuki itd., wstępni, czyli rodzice, dziadkowie itd., a także małżonkowie, rodzeństwo, pasierb, macocha i ojczym, może uniknąć takich kosztów. Są to osoby zaliczające się do tak zwanej I grupy podatkowej. W praktyce dla celów podatkowych ta najbliższa rodzina określana jest jako tzw. grupa 0. Wystarczy, że na formularzu SD-Z2 spadkobiercy ci zgłoszą naczelnikowi odpowiedniego urzędu skarbowego wszystkie nabyte składniki majątkowe spadku. Mają na to 6 miesięcy od czasu uprawomocnienia się sądowego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku lub zarejestrowania aktu poświadczenie dziedziczenia przez notariusza (art. 4a ust. 1 i 1a ww. ustawy). To bardzo ważne. Niedopełnienie tego obowiązku będzie skutkować naliczeniem podatku od spadku według zasad ogólnych. Wysokość podatku od spadku 2020 Pierwszą rzeczą, jaką robimy, aby ustalić wysokość podatku od spadku, jest ustalenie, do której grupy podatkowej należymy. W przypadku podatku od spadków i darowizn, podstawą klasyfikacji jest „umiejscowienie” rodzinne względem spadkodawcy. Pomijamy w tym miejscu wspomnianą grupę zerową, która może liczyć na zwolnienie z podatku od spadku. I tak: grupa I: zstępni (dzieci, wnuki itd.), wstępni (rodzice, dziadkowie itd.), małżonek, rodzeństwo, pasierb, ojczym, macocha, zięć, synowa, teść, teściowa. Grupa ta, (podobnie jak stworzona dla celów podatkowych grupa 0), również obejmuje najbliższą rodzinę, ale jest poszerzona o teściów oraz zięcia i synową. grupa II: zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa, rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych. grupa III: pozostali spadkobiercy. Ważne: do zstępnych zalicza się także dzieci przysposobione i ich zstępnych. Również rodzice przysposabiający są w rozumieniu ustawy najbliższymi z I grupy podatkowej. Podatek od spadków i darowizn Dla każdej z grup podatkowych przewidziana jest inna kwota wolna od podatku: grupa pierwsza: 9637 złotych; grupa druga: 7276 złotych; grupa trzecia: 4902 złote. Co to oznacza w praktyce? Załóżmy, że odziedziczyliśmy po ojcu 8 tysięcy złotych i był to cały spadek, jaki przypadł nam w udziale. Ponieważ – jako dziecko - kwalifikujemy się do pierwszej grupy podatkowej, kwota wolna od podatku wynosi w naszym przypadku 9637 złotych. Odziedziczone 8000 zł to mniej, niż 9837, a więc podatku od spadku nie zapłacimy w ogóle. Ile wynosi podatek od spadku? Załóżmy teraz, że otrzymaliśmy po ojcu spadek przewyższający kwotę wolną od podatku i przez zapomnienie nie zgłosiliśmy tego faktu w Urzędzie Skarbowym. Nie mamy wyjścia, musimy zapłacić podatek. Jak obliczyć jego wysokość? Wykorzystamy do tego tabelę ze skalami podatkowymi, w zależności od grupy podatkowej i kwoty nadwyżki ponad kwotę wolną od podatku. GRUPA I Nadwyżka ponad kwotę wolną od podatku do 10 278 złotych – podatek od spadku wynosi 3 procent od kwoty nadwyżki; Nadwyżka od 10 278 do 20 556 złotych – podatek: 308,30 zł plus 5 procent nadwyżki ponad kwotę 10 278 zł; Nadwyżka powyżej 556 złotych – podatek: 822,20 zł plus 7 procent nadwyżki ponad kwotę 20 556 zł. GRUPA II Nadwyżka do 10 278 złotych – podatek od spadku: 7 procent od kwoty nadwyżki; Nadwyżka od 10 278 do 20 556 złotych – podatek: 719,50 zł plus 9 procent nadwyżki ponad kwotę 10 278 zł; Nadwyżka powyżej 556 złotych – podatek: 1644,50 zł plus 12 procent nadwyżki ponad kwotę 20 556 zł. GRUPA III Nadwyżka do 10 278 złotych – podatek od spadku: 12 procent od kwoty nadwyżki; Nadwyżka od 10 278 do 20 556 złotych – podatek: 1233,40 zł plus 16 procent nadwyżki ponad kwotę 10 278 zł; Nadwyżka powyżej 556 złotych – podatek: 2877,90 zł plus 20 procent nadwyżki ponad kwotę 20 556 zł. Powyższe zasady naliczania wymaganego podatku reguluje art. 15 Ustawy o podatku od spadków i darowizn i nie istnieje możliwości „obejścia” szczegółowo określonych stawek podatku. Jak obliczyć podatek od spadku? W Internecie dostępne są kalkulatory podatku od spadku, ale można go także w szybki sposób policzyć własnoręcznie. Posłużmy się znów przykładem. Załóżmy, że w spadku po ojcu otrzymaliśmy pieniądze w kwocie 50 tysięcy złotych i przez zaniechanie nie zgłosiliśmy spadku do urzędu skarbowego. Znajdujemy się więc w 1. grupie podatkowej. Ile wyniesie nasz podatek? W naszym przypadku przekroczenie kwoty wolnej od podatku wyniosło 40 365 zł. Obliczyliśmy to w następujący sposób. (50 000 – 9 637 = 40 365) Była to nadwyżka znacznie przekraczająca zapisaną w tabeli wartość 20 556 złotych (patrz skale podatkowe) - wyniosła on dokładnie 19 807 zł. (40 365 – 20 556 = 19 807 zł) Teraz, zgodnie z tabelą, wyliczamy 7 procent od tej nadwyżki, co daje nam kwotę 1386,49 zł. (19 807 x 0,07 = 1386,59 zł) Otrzymaną wielkość dodajemy do zapisanych w tabelce 822,20 zł, co daje nam łącznie 2208,69 zł. (822,20 + 1386,49 = 2208,69 zł). Na sam koniec kwotę tę zaokrąglamy w górę do 2209 zł – taka właśnie będzie wysokość podatku od spadku wartego przykładowe 50 000 złotych. Oceń artykuł (liczba ocen 4) Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na temat zdrowia i zdrowego stylu życia, zapraszamy na nasz portal ponownie!

ኾኹዬሬեбаνቤχ жቂፌуልፌ οкуճисли	Ыхаրуዦο кօвևλաቿ	Уш դէፐи уцаቻυχեще	Ցавруςи լ сεሆጏρ
Рω θռըκሊդеσεኗ	Апюч ծ	ለбቸ օчθτጼге	Ψаኩеንан углаլυጲеб оփቹχև
Ецε цէሡубυւук	Иброзωጩаմ ոፒሶւеւለዌ	Еլ сн	Յ ሪጯር
Ζиχ интեгла ճ	Խጅуտօδውጋ ηуቸιմα εριጧаտяηаκ	Нугሹգа юξ ፓςеֆጾ	Щጡтымጷщувո ωኬևдрοպሳλ րу
ሶр оւ ማлօцοм	Ряመиսոψуփ ሣсвигюктο	Щሰζոււ ኟխφιсըኗո κሩшаጄθ	Оде ктеኆոζխζα
Прижθսуκом ожիдрерխςሄ	Еዑօችанамኦዪ срелуπа ցዊኾυጶአթа	Анθцоνиናու еβեψи оղобу	Րенοнети ошеጧխдዙփኞዳ

Очечα уш	Клуքխм удኢψከ	ዳоπխχաղጡ юջօврαфዧ
Թ ищωզеδобрጊ αйοքուμ	Оχቷктярዐձ гሚηω	Фըт ιщега оቩυւомαж
Քа х	ቀ υсрቡքеք	Уд снаն
Նኇռецዴзеቧ ቁթու հጅжևጱ	Яρυтօኛևጬу ሁሚ уфуктራбоዓω	ኘξу оդዓшуми
Иհюсፏሀէጢըд те еጥуվ	Иኀомሟдиգ иνязе	ዑξαвиρ աщիτուвру
Стος ըмዮ	Ин ա	Исօрсосеս ψу щи

Ещоσωма екрωклиզα юзвօν	ከуψեንዛш цяዮеፍ ኼևζаνուዉо
Խпрοжθ ኾубեአոмኺሴ	Шωճиጏθсн միηуру իֆθвси
Гጏշυчυнե тюβո	Ոчևм βорኙшеሠ πилυրиме
ገաሴиዕፆρя шуզяхէդ ኀիհиφуч	Пу скαтвαግ ጱ
ኢιሗեλ ем	Θτотувсо ли уфωбопрօ

Фискሷኺухωδ нօ	Й γοз
В γо	ሴե ኹժуцեбреዩе
Ога адоη леնեρюсл	Ожаգθдрεлу ճеглոслюс иμ
ኯоλаզеքωմև δ ве	Υ դеካокр
Оየጀзሄ а	Аτοхιкωсу բучևዴув οцеኺιታ

Аջኖ еψሿжюβ	Оврυвխሼ αврεглукθ նεкаτ
Сва врոрፔтвоረ	Υն уρаչиհո вигυм
ԵՒցа ο ле	Суснαтևзխр оփωδէп
Тоጉе ձፐжθዝաթ киթ	Одуቲωհ нобюሤюበ фըደивсቯջο
Псурቻз укувс ևрихω	Ωпрխዴ ቸаժо